Deskowanie fundamentów – kiedy jest konieczne?

Deskowanie fundamentów to jeden z popularniejszych sposobów budowy podstawy domu. Szalunek z desek lub w innej formie można wykonać samodzielnie lub wypożyczyć. Może powstać z materiałów różnego rodzaju, najpopularniejszym rozwiązaniem są jednak szalunki wykonywane z drewnianych desek.

Deskowanie fundamentów to ważny etap prac, który będzie miał duży wpływ na trwałość i solidność wykonania fundamentów domu. Możesz je wykonać przy pomocy szalunków jednorazowych lub powtarzalnych.

Dlaczego deskowanie fundamentów jest tak ważne?

Szalunki to konstrukcje, które służą do odizolowania mieszanki betonowej od gruntu, a także nadają fundamentom właściwy kształt. Deskowanie fundamentów nie zawsze jest konieczne, jednak w większości przypadków jest zalecane. Warto więc je wykonać, szczególnie że deski po zastygnięciu betonu zazwyczaj można zdemontować i wykorzystać ponownie. Deskowanie fundamentów jest koniecznością zwłaszcza na glebach mało spoistych. Można z nich zrezygnować, jeżeli grunt jest bardzo zwarty i gliniasty. Jeśli wykop pod fundamenty charakteryzuje się sztywnymi ściankami, a ziemia nie usypuje się, można wylać beton bez szalunków bezpośrednio na folię, która odizoluje beton od gruntu.

Co jeszcze przemawia za wyborem deskowania fundamentów?

• Zachowanie prawidłowych właściwości betonu ‒ szalunki z desek umieszczone w wykopie zabezpieczają go przed osypywaniem się gruntu, który mógłby zanieczyścić mieszankę betonową, a tym samym pogorszyć jej właściwości użytkowe.
• Równa powierzchnia i kąty ław fundamentowych ‒ deskowanie ułożone przed wylaniem betonu nadaje mu prostą i równą konstrukcję. Ławy fundamentowe uzyskują tym samym prostopadłościenny kształt.
• Łatwo wyliczyć ilość betonu ‒ dzięki szalunkom można bardzo precyzyjnie wyliczyć, ile mieszanki betonowej należy zamówić, by ławę fundamentową wypełnić betonem za jednym razem.

Deskowanie fundamentów ‒ z czego wykonać szalunki?

Najtańszym i najpopularniejszym materiałem do wykonania szalunków są drewniane deski. Do deskowania ław fundamentowych wykorzystuje się zazwyczaj deski sosnowe o grubości mniej więcej 3 cm. Budowa tego rodzaju szalunków jest dość łatwa, jednak również czasochłonna. Po rozmontowaniu deskowania deski można ponownie wykorzystać np. do wykonania sztywnego poszycia dachu czy budowy kolejnego szalunku. Można je również sprzedać.

Szalunki fundamentów wykonuje się również z płyt drewnianych niskiej klasy drewna lub drewnopochodnych. Stosuje się w tym celu płyty OSB, MFP, a także specjalne wodoodporne sklejki szalunkowe z brzozy lub topoli. Wykonanie deskowania fundamentów z tego rodzaju materiałów jest również mało skomplikowane, a przy tym prace ze względu na większych rozmiarów płyty postępują znacznie szybciej niż przy budowie szalunku z desek. W większości przypadków po związaniu betonu i zdemontowaniu szalunków płyty można wykorzystać ponownie w formie podłogi na strychu lub sztywnego poszycia dachu.

Oba rodzaje szalunków (z desek lub płyt) są uznawane za szalowanie jednorazowe ‒ oprócz nich do wyboru masz także szalowanie powtarzalne, które można wykorzystywać wielokrotnie. Szalunki powtarzalne tworzą deskowanie systemowe fundamentów. Można wśród nich wyróżnić:

• szalowanie przestawne ‒ demontowane po stwardnieniu betonu i montowane w innym miejscu,
• szalowanie przesuwne ‒ nie trzeba go demontować, a jedynie przesunąć w inne miejsce,
• szalowanie ślizgowe ‒ po wykorzystaniu przesuwa się w płaszczyźnie lica konstrukcji.

Jak wykonać deskowanie fundamentów?

Przed budową szalunków i wylaniem mieszanki betonowej należy wykopać dół o właściwych rozmiarach. Powinieneś pamiętać, że dół musi być szerszy od planowanej ławy fundamentowej, natomiast wysokość deskowania wynosi zazwyczaj około 30‒40 cm.

Drewnianych szalunków nie ustawiaj bezpośrednio w wykopie. Najpierw należy go zalać tzw. chudziakiem (chudym betonem), który podwyższy trwałość i mrozoodporność przyszłego fundamentu, nada mu także właściwą porowatość. Na równej powierzchni betonu łatwiej też rozłożyć starannie zbrojenie. Na chudym betonie ułóż szalunki i połącz ze sobą przy pomocy metalowych ram lub też usztywnij je poziomymi deskami, które będą pełnić funkcję ściągów. Zadbaj o prawidłowe wypoziomowanie desek. Przed wylaniem betonu polej deskowanie wodą. Następnie umieść w dole metalowe zbrojenie i zalej mieszanką betonową. Pamiętaj, że beton powinien być dobrze zawibrowany i szczelnie wypełniać konstrukcję szalunków. Wylany beton w ławach fundamentowych wyrównaj przy pomocy drewnianych łat. Na koniec warto zabezpieczyć fundament przed zbyt szybkim wysychaniem, przykrywając go folią lub regularnie podlewając wodą przez co najmniej tydzień.