Prawo budowlane w pigułce – wszystko, co musisz wiedzieć

Prawo budowlane to ustawa regulująca zasady dotyczące procesu budowlanego, na który składają się czynności i formalności związane z projektowaniem, utrzymaniem oraz rozbiórką obiektów budowlanych.

Nowe Prawo budowlane obowiązuje od 19 września 2020 roku. W ustawie znowelizowano między innymi wykazy inwestycji, dla których jest wymagane zgłoszenie robót lub pozwolenie na budowę.

Czym jest Prawo budowlane?

Prawo budowlane to ustawa normująca działalność dotyczącą procesu budowlanego, który obejmuje czynności i formalności związane z przygotowaniem inwestycji, realizacją robót, oddaniem obiektów do użytku, utrzymaniem ich w odpowiednim stanie technicznym i estetycznym oraz rozbiórką. Ustawa ta określa także zasady działania organów administracji publicznej zajmujących się wymienionymi dziedzinami.

Ustawa Prawo budowlane składa się z 11 rozdziałów:

1. Przepisy ogólne;
2. Samodzielne funkcje techniczne w budownictwie;
3. Prawa i obowiązki uczestników procesu budowlanego;
4. Postępowanie poprzedzające rozpoczęcie robót budowlanych;
5. Rozpoczęcie i prowadzenie robót budowlanych;
6. Utrzymanie obiektów budowlanych;
7. Katastrofa budowlana;
8. Organy administracji architektoniczno-budowlanej i nadzoru budowlanego;
9. Przepisy karne;
10. Odpowiedzialność zawodowa w budownictwie;
11. Przepisy przejściowe i końcowe.

Prowadzenie nadzoru nad przestrzeganiem Prawa budowlanego leży w zakresie obowiązków Powiatowych Inspektoratów Nadzoru Budowlanego. PINB jest organem pierwszej instancji prowadzącym czynności dotyczące wszystkich spraw, które nie zostały wyraźnie zarezerwowane dla wyższych jednostek.

Zmiana sposobu użytkowania obiektu a Prawo budowlane

Jedną z kwestii regulowanych przez Prawo budowlane jest zmiana sposobu użytkowania obiektu lub jego części. Zgodnie z zapisami ustawy zmiana taka ma miejsce w sytuacji, gdy w obiekcie budowlanym następuje podjęcie lub zaniechanie działalności i ma to wpływ na bezpieczeństwo pożarowe, powodziowe, związane z pracą lub zdrowotne. Zmiana następuje także wtedy, gdy przekształcenie wiąże się z modyfikacją warunków higieniczno-sanitarnych, ochrony środowiska, a także wielkości lub układu obciążeń. Dokonanie zmiany sposobu użytkowania obiektu lub jego części wiąże się z koniecznością oficjalnego zgłoszenia tego faktu do organu administracji architektoniczno-budowlanej. W zgłoszeniu należy podać obecny i planowany sposób użytkowania obiektu lub jego części oraz opatrzyć go odpowiednimi załącznikami. Po złożeniu dokumentacji organ ma 30 dni na ewentualną reakcję. Jeśli nie poczyni on żadnych kroków, można przejść do wprowadzenia zmiany sposobu użytkowania.

Przeczytaj także: Pozwolenie na użytkowanie obiektu budowlanego

Od kiedy obowiązuje nowe Prawo budowlane? Czego dotyczą wprowadzone zmiany?

Niewiele osób zdaje sobie sprawę, że Prawo budowlane jest nowelizowane kilkukrotnie w ciągu każdego roku. Zmiany najczęściej dotyczą doprecyzowania bądź uaktualnienia wymaganych kwestii. W miarę rozwoju sektora budowlanego co pewien czas pojawia się jednak potrzeba wprowadzenia zmian o szerszym zakresie. Ostatnia znacząca nowelizacja ustawy miała miejsce w 2020 roku, a wejście w życie nowych przepisów nastąpiło 19 września 2020 roku.

Konieczność wprowadzenia nowelizacji Prawa budowlanego była wymuszona przede wszystkim potrzebą przyspieszenia i uproszczenia procesów o charakterze inwestycyjno-budowlanym. Poprzednia wersja ustawy była krytykowana za brak stabilności w podejmowanych rozstrzygnięciach, dlatego podczas prac nad propozycjami zmian dążono do osiągnięcia klarownych rozwiązań, które nie będą pozostawiać wątpliwości. Nowe Prawo budowlane zawiera między innymi zmieniony wykaz obiektów, których budowa nie wiąże się z koniecznością uzyskania pozwolenia na budowę. 

Zgodnie z zapisami omawianej ustawy aktualnie nie wymaga się pozwolenia na roboty polegające na wykonaniu przydomowego tarasu naziemnego, którego powierzchnia zabudowy nie przekracza 35 m2. Z kolei w odniesieniu do pomostów zrezygnowano z ich podziału na podstawie przeznaczenia obiektu, natomiast zróżnicowano je pod względem parametrów geometrycznych (długości i wysokości liczonej od korony wody do dna zbiornika wodnego). Aktualnie nie trzeba wnioskować o pozwolenie na budowę, jeśli długość pomostu nie przekracza 25 m, a wysokość jest mniejsza bądź równa 2,5 m. Pozwolenia na budowę nie wymagają oczyszczalnie, bez względu na to, czy są traktowane jako przydomowe, czy inne. W takim przypadku warunkiem jest to, aby ich wydajność nie była większa niż 7,5 m3 na dobę.

Jedna z podstawowych zmian w Prawie budowlanym dotyczyła także podziału projektu budowlanego na trzy zasadnicze części, którymi są: projekt zagospodarowania terenu, projekt architektoniczno-budowlany i projekt techniczny.