Pozwolenie na użytkowanie obiektu budowlanego

Budowa domu jednorodzinnego musi zostać zakończona zgodnie z obowiązującymi przepisami. Aby tak było, trzeba złożyć wniosek o pozwolenie na użytkowanie lub powiadomić urząd o zakończeniu robót.

Wniosek o pozwolenie na użytkowanie powinien zostać złożony do nadzoru budowlanego po zakończeniu wszystkich robót i wykonaniu powykonawczej inwentaryzacji geodezyjnej.

W jakich sytuacjach wymagane jest pozwolenie na użytkowanie domu?

Budowa domu jednorodzinnego zazwyczaj nie wymaga wnioskowania o pozwolenie na użytkowanie. Procedura ta dotyczy bowiem obiektów, których wzniesienie musiało być poprzedzone uzyskaniem pozwolenia na budowę i które należą do określonej kategorii. Jeśli jednak inwestor chce przystąpić do użytkowania przed zakończeniem wszystkich robót budowlanych, musi wystąpić z wnioskiem o wydanie zgody. W pozostałych przypadkach z reguły wystarczające jest zgłoszenie zakończenia robót i odczekanie 14 dni na ewentualne wniesienie uwag lub sprzeciw organu. Jeśli nic takiego nie nastąpi, 15. dnia można rozpocząć eksploatację obiektu na podstawie tzw. zgody milczącej.

Warto pamiętać, że inwestor ma prawo wystąpienia z wnioskiem o wydanie pozwolenia na użytkowanie nawet wtedy, gdy nie ma ku temu przesłanek prawnych. Trzeba jednak mieć na uwadze, że wydanie zgody jest możliwe tylko po przeprowadzeniu przez nadzór obowiązkowej kontroli obiektu. Podczas czynności sprawdzających inspektor ocenia między innymi zgodność budynku z zatwierdzonym projektem architektoniczno-budowlanym oraz zagospodarowania działki lub terenu. W przypadku stwierdzenia niezgodności inwestor zostaje obciążony karą i obowiązkiem doprowadzenia obiektu do prawidłowego stanu.

Co powinien zawierać wniosek o pozwolenie na użytkowanie?

Wniosek o pozwolenie na użytkowanie składa się do Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego. Wymaganymi załącznikami są między innymi:

• dziennik budowy w oryginale;
• projekt techniczny;
• oświadczenia sporządzone przez kierownika budowy:
  • potwierdzające zgodność wykonanego budynku z zatwierdzonym projektem budowlanym i wytycznymi wynikającymi z pozwolenia na budowę oraz zgodnie z przepisami prawa i sztuką budowlaną;
  • potwierdzające doprowadzenie placu budowy do właściwego stanu (jeśli roboty wymagały zajęcia obszaru drogi, ulicy lub sąsiadujących działek, to wymóg potwierdzenia dotyczy także tych stref);
• oświadczenie potwierdzające poprawne zagospodarowanie obszarów przyległych do zrealizowanej inwestycji (jeżeli ich zagospodarowanie wpływa na poprawność eksploatacji nowego budynku);
• oświadczenie Państwowej Straży Pożarnej i Państwowej Inspekcji Sanitarnej o braku sprzeciwu lub uwag odnośnie użytkowania danego obiektu budowlanego;
• protokoły dotyczące odbiorów częściowych i wymaganych sprawdzeń;
• dokumentację geodezyjną zawierającą rezultaty wykonanej geodezyjnej inwentaryzacji powykonawczej, a także stwierdzającą, czy wykonany obiekt jest zgodny z projektem zagospodarowania terenu albo wskazującą na rodzaj ujawnionych odstępstw (dokumentacja musi zostać sporządzona przez geodetę z odpowiednimi uprawnieniami);
• potwierdzenie odbioru przyłączy.

Zakres dokumentów wymaganych przy składaniu zawiadomienia o zakończeniu robót jest analogiczny jak w przypadku wnioskowania o wydanie pozwolenia na użytkowanie.

Jak sprawdzić, czy budynek ma pozwolenie na użytkowanie?

Jeśli chcesz sprawdzić, czy dany budynek jest użytkowany zgodnie z prawem i czy zostało dla niego wydane pozwolenie na użytkowanie, powinieneś udać się do właściwego miejscowo Powiatowego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego. W urzędzie tym możesz złożyć wniosek o wydanie duplikatu decyzji o pozwoleniu na użytkowanie. W przypadku gdy nie posiadasz tytułu prawnego do nieruchomości, a jesteś zainteresowany jej zakupem, powinieneś poprosić właściciela nieruchomości o wystąpienie z takim pismem. Zdarza się, że informacja potwierdzająca uzyskanie pozwolenia na eksploatację jest zawarta w akcie notarialnym.

Sprawdzenie, czy dany budynek jest użytkowany zgodnie z prawem, szczególnie jeśli ma on kilkanaście lub kilkadziesiąt lat, często sprowadza się do ustalenia, czy nie jest on efektem popełnionej samowoli budowlanej. Proces nie jest łatwy do przeprowadzenia, szczególnie jeśli właściciele ani odpowiednie urzędy nie dysponują informacjami dotyczącymi obiektu. W takim przypadku często trzeba prześledzić zapisy znajdujące się w księdze wieczystej danej nieruchomości i próbować ustalić, na jakiej podstawie został nadany numer (przypisanie numeru musiało zostać wykonane na podstawie określonych dokumentów).

Czy istnieje częściowe pozwolenie na użytkowanie?

Możliwe jest uzyskanie częściowego pozwolenia na użytkowanie. W prawie budowlanym znajduje się zapis, zgodnie z którym pozwolenie na użytkowanie może zostać wydane na część obiektu, ale tylko w sytuacji, gdy w aktualnym stanie może on funkcjonować zgodnie z zaplanowanym przeznaczeniem.