Jak zabezpieczyć fundamenty przed wilgocią?

Fundamenty muszą być dobrze zabezpieczone nie tylko przed ucieczką ciepła, ale przede wszystkim przed działaniem wilgoci i wody. Jeśli będą mokre, pogorszy się ich izolacyjność termiczna i wzrosną koszty ogrzewania domu.

Przy długotrwałym zawilgoceniu fundamentów dojdzie do pojawienia się na nich pleśni i zagrzybienia oraz do osłabienia źle zaizolowanej konstrukcji. Niewystarczające zabezpieczenie fundamentów może doprowadzić do zawilgocenia ścian domu. Optymalny sposób zabezpieczenia posadowienia budynku zależy od poziomu wód gruntowych i rodzaju gruntu, jest więc zawsze dopasowywany do konkretnego miejsca i obiektu.

Izolacja przeciwwilgociowa

W większości domów stosuje się izolację przeciwwilgociową nazywaną lekką. Chroni ona przed wodą opadową wsiąkającą w grunt i przed podciąganiem kapilarnym wilgoci z gruntu. Izolacja przeciwwilgociowa lekka zabezpiecza przed wodą, która nie wywiera ciśnienia na fundamenty. Zastosowanie takiego rozwiązania jest możliwe, jeśli poziom wody gruntowej znajduje się poniżej ław fundamentowych, a grunt jest przepuszczalny dla wody i nie zatrzymuje wody opadowej. Izolacja przeciwwilgociowa nie ochroni fundamentów, jeśli nagle podniesie się poziom wód gruntowych. 

Izolacja przeciwwilgociowa średnia jest wymagana w sytuacji, gdy stały poziom wody gruntowej znajduje się poniżej poziomu posadowienia, ale ma tendencje do okresowego podnoszenia się (np. na skutek intensywnych opadów lub roztopów). Ten rodzaj zabezpieczenia jest wymagany również wtedy, gdy grunty zalegające wokół elementów posadowienia budynku wykazują na tyle wolną przepuszczalność, że spływająca woda może zagrozić fundamentom. Izolacja typu ciężkiego (przeciwwodna) jest z kolei konieczna w przypadku, gdy poziom zwierciadła wody gruntowej na stałe znajduje się powyżej poziomu posadowienia budynku, a grunty otaczające obiekt są bardzo słabo przepuszczalne.

W większości przypadków do wykonywania izolacji lekkiej i średniej można użyć tych samych rodzajów materiałów. Różna jest natomiast zalecana grubość warstwy zabezpieczającej. Planując wykonanie izolacji fundamentów, należy pamiętać, że izolacja pozioma ław fundamentowych i pionowa ścian fundamentowych muszą zostać dobrane w taki sposób, aby zapewniały pełną szczelność w miejscu styku. W związku z tym podczas realizowania tego etapu robót najlepiej kierować się wytycznymi zawartymi w projekcie budowlanym.

W przypadku gdy budynek wymaga ciężkiego zabezpieczenia przed wilgocią, z reguły jest konieczne zastosowanie połączenia białej i czarnej wanny. Biała wanna to wykonanie niecki posadowienia z betonu o odpowiednim stopniu wodoszczelności. Czarna wanna polega z kolei na zastosowaniu dodatkowych powłokowych lub arkuszowych materiałów izolacyjnych odpornych na napór wody pod ciśnieniem.

Izolacja pozioma

Na fundamentach domu musi się znaleźć izolacja pozioma. Taka bariera zabezpiecza ściany nadziemia przed kapilarnym podciąganiem wilgoci. Układa się ją na wierzchu ław fundamentowych, najczęściej stosując papę na lepiku lub termozgrzewalną. Poziomą izolację przeciwwilgociową instaluje się również na ścianach fundamentowych w miejscu ich styku z wyżej zlokalizowanymi ścianami konstrukcyjnymi.

Materiały do izolacji poziomej muszą mieć odpowiednią odporność na obciążenia. Do wykonania poziomej izolacji przeciwwilgociowej wystarczy jedna warstwa papy termozgrzewalnej lub membrany samoprzylepnej albo dwie warstwy papy na lepiku (izolacja przeciwwodna wymagałaby przynajmniej dwóch warstw papy termozgrzewalnej).

Izolację poziomą układa się też w podłodze na gruncie wykonywanej w domach niepodpiwniczonych (w budynku podpiwniczonym wykonuje się poziomą izolację pod posadzką piwnicy). Zazwyczaj stosuje się tu uszczelnienie z papy bądź grubej folii polietylenowej. 

W budynku posadowionym na płycie fundamentowej izolację przeciwwilgociową układa się najczęściej na ociepleniu, czasem także pod nim. Stosuje się tu grube hydroizolacyjne folie polietylenowe układane w dwóch-trzech warstw lub membrany EPDM.

Izolacja pionowa

Pionowa izolacja przeciwwilgociowa chroni przed wilgocią z gruntu, a także przed wodą gruntową i opadową. Izolacja ta dotyczy przede wszystkim ścian fundamentowych, które w budynkach niepodpiwniczonych zabezpiecza się z obu stron. Zwykle pionowe izolacje wykonuje się z roztworów lub emulsji asfaltowych, niekiedy lepiku lub papy klejonej lepikiem do podłoża (powłoki asfaltowe, lepik lub papa na lepiku nie są zbyt odporne na wodę pod ciśnieniem).

Pionowa izolacja przeciwwilgociowa musi być połączona w sposób ciągły i szczelny z izolacją poziomą zarówno ścian, jak i podłogi na gruncie.

Po wykonaniu izolacji przeciwwilgociowej wykonuje się izolację termiczną.