Co to jest stan zerowy budowy i czy to dobry moment na zimową przerwę w prowadzeniu prac?

Stan zerowy oznacza, że budynek ma już wykonane, zaizolowane i zasypane fundamenty. To jeden z etapów budowy, kiedy można ją przerwać, jeśli zachodzi taka potrzeba. Jeżeli – ze względu na niską temperaturę – budowa musi być przerwana, potrzebne jest właściwe zabezpieczenie fundamentów na zimę.

Budowę domu można rozpocząć w dowolnym momencie, byleby nie było mrozu. W naszym klimacie prace pod gołym niebem przerywa się więc na czas zimy. W polskich warunkach buduje się się więc od kwietnia do października, a że zimy mamy coraz krótsze i mniej surowe, prace można zacząć w marcu i przeciągnąć do grudnia, a nawet stycznia, co oznacza, że budowa domu zimą również jest możliwa – oczywiście pod pewnymi warunkami. Nie warto przy tym opóźniać startu działań, bo może okazać się, że dom uda się doprowadzić jedynie do stanu zerowego, w efekcie czego mogą zaszkodzić mu niekorzystne warunki atmosferyczne związane z niską temperaturą. Utrudniają lub uniemożliwiają one prace, a i o popełnienie błędów wykonawczych wówczas nietrudno.

Przeczytaj także: Budowa domu jednorodzinnego – ubezpieczenie domu w budowie.

Rezygnacja z wykopów

Zima nie jest właściwym momentem, by zabierać się za wykopy, jeśli nie będziemy w stanie doprowadzić budowy fundamentów do końca, czyli do stanu zerowego. Zimą lepiej zająć się załatwianiem niezbędnych formalności i zacząć budowę wiosną.

Zrobienie wykopów nie zabiera dużo czasu, a poddanie ich działaniu niskiej temperatury sprawi, że na wiosnę i tak trzeba będzie poprawiać wykop. Konieczne może się okazać usunięcie przemarzniętej, mniej nośnej warstwy gruntu i uzupełnienie jej nową, by poziom posadowienia pozostał ten sam. W glinach i iłach zimą powstają bowiem szczeliny i wysadziny mrozowe. Niszczy to strukturę takiego spoistego gruntu nawet do kilkudziesięciu centymetrów w głąb. W przypadku piasków, żwirów i pospółki jest nieco lepiej – wykop jest narażony na działanie mrozu tylko wtedy, gdy poziom wody gruntowej znajduje się blisko poziomu terenu. Zamarzająca zimą woda rozluźnia taki niespoisty grunt, który na wiosnę trzeba będzie zagęścić.

Zabezpieczenie wykopu

Jeśli jednak wykop został zrobiony przed zimą, a nie można już betonować czy murować fundamentów, trzeba zabezpieczyć go przed mrozem, zapewniając mu tym samym bezpieczne „przezimowanie”. W tym celu dno wykopu przykrywa się na przykład płytami styropianu. Na tym etapie tylko to można zrobić, a i tak wiosną należy sprawdzić stan gruntu, bo może się okazać, że zabezpieczenia nie wystarczyły i mimo to grunt i tak trzeba będzie dogęścić lub usunąć. Podsumowując najlepiej jest jednak wykonać wykopy tuż przed samym zalewaniem ław fundamentowych, nie pozostawiając wykopu na dłuższy okres czasu.

Stan zero – fundamenty na zimę

Stan zerowy budowy to wykonane do końca fundamenty. Produkty z cementem, takie jak mieszanka betonowa czy zaprawy cementowe nie lubią chłodu, bo w niskiej temperaturze między innymi dłużej przebiega proces wiązania. Przez to wolniej przyrasta wytrzymałość, więc wydłuża się czas, po którym można wykonywać kolejne prace. Dlatego standardowego betonowania czy murowania nie prowadzi się w temperaturze poniżej 5°C (temperatura otoczenia i podłoża nie może być niższa niż 5°C). Jeśli jest prawdopodobne, że w krótkim czasie po zastosowaniu preparatów z cementem temperatura może spaść poniżej 5°C, również nie powinno się betonować, murować czy izolować. W przypadku suchych zapraw z cementem ważne jest, by przechowywać je w ogrzewanym miejscu. Do przygotowywania zapraw cementowych czy hydroizolacji mineralnych w niskiej temperaturze można użyć wody zarobowej podgrzanej do temperatury około 20°C. Nie może ona być zbyt ciepła, bo wiązanie będzie wtedy przebiegać zbyt szybko i nieprawidłowo, a sama aplikacja będzie utrudniona. Wprawdzie są na rynku produkty umożliwiające pracę w niższej temperaturze, ale stosuje się je w wyjątkowych sytuacjach.

Przed nadejściem chłodów wzniesione ściany fundamentowe trzeba zaizolować (ocieplić i zabezpieczyć przed wilgocią) i zasypać wykop. Jeśli są to ściany piwniczne i nie ma stropu nad piwnicą, nie zasypuje się wykopu, a jedynie osłania betonowe ławy fundamentowe z obu stron styropianem i tylko je obsypuje gruntem. Wykopy ścian piwnicznych można zasypać, gdy są usztywnione wieńcem stropowym, czyli nad piwnica jest już strop. Strop nad piwnicą zaś przykrywa się styropianem i folią.

Przeczytaj także: Budowa domu – konstrukcja dachu odpornego na zimę.

Więcej niż stan zero – stan surowy otwarty

Odpowiednim momentem na przerwanie prac jest stan surowy otwarty, czyli nieocieplony i nieotynkowany dom przykryty dachem, który będzie chronić go przed opadami, ale bez okien i drzwi.

Jeśli nie ma więźby dachowej, strop zabezpiecza się przed opadami tak, aby woda spływała poza obrys ścian. Jeśli konstrukcja dachu już jest, układa się na niej docelowe pokrycie dachowe lub wstępne krycie w postaci papy na deskowaniu.

Otwory przeznaczone na drzwi i okna, osłania się na przykład deskami lub grubą folią rozpiętą ramach drewnianych. W takich osłonach zostawia się niewielkie szczeliny, które umożliwiają wietrzenie wnętrza.