Zbrojenie schodów – jak je wykonać? Co warto wiedzieć?

Każde schody żelbetowe (np. zabiegowe lub dywanowe) wymagają zazbrojenia w odpowiednich strefach. Miejsca występowania prętów i ich liczba zależą przede wszystkim od schematu podparcia i obciążenia determinującego obszary występowania największych momentów zginających.

Zbrojenie schodów zewnętrznych lub wewnętrznych z żelbetu powinno być wykonane według wytycznych przedstawionych w opracowaniu konstrukcyjnym. Oprócz liczby i rozstawu prętów zbrojeniowych należy zwrócić uwagę na zachowanie wymaganej grubości otulenia zbrojenia.

Zbrojenie schodów a ich rodzaj

Schody żelbetowe różnią się między sobą przede wszystkim kształtem (liczbą biegów) i rodzajem schematu podparcia. Obydwa czynniki mają wpływ na rozkład sił wewnętrznych w układzie, co determinuje metodykę układania zbrojenia w tych elementach konstrukcyjnych.

Pod względem kształtu schody żelbetowe dzielą się na:

• schody jednobiegowe ‒ układy najłatwiejsze w wykonawstwie oraz generujące najniższe koszty. Uważa się, że konstrukcje tego typu są mało komfortowe dla użytkowników ze względu na fakt, iż nie mają międzybiegowego spocznika;
• schody dwubiegowe zwykłe ‒ układ wymagający nieco większych nakładów finansowych w porównaniu do schodów z jednym biegiem, ale dużo bardziej komfortowy dla użytkujących. Konstrukcje te pomimo występowania spocznika zajmują stosunkowo niedużo miejsca;
• schody łamane ‒ układ wymagający wykonania wąskiego otworu w płycie stropowej, uchodzący za wygodniejszą odmianę schodów jednobiegowych;
• schody trójbiegowe ‒ konstrukcje wyposażone w biegi o nieznacznej długości i dwa spoczniki. Są bardzo komfortowe, ale zajmują sporo przestrzeni w budynku;
• schody wachlarzowe ‒ rozwiązanie charakteryzujące się bardzo estetyczną formą, a jednocześnie wygodne pod względem poruszania się. Takie schody również wymagają poświęcenia znacznej ilości miejsca w budynku;
• schody zabiegowe ‒ konstrukcja o ozdobnej formie, ale skomplikowana w wykonawstwie i niekoniecznie komfortowa dla użytkowników (spocznik i stopnie nie mają stałej szerokości, co zmniejsza płynność ruchów). Zaletą takich schodów jest fakt, że nie zajmują dużo miejsca;
• schody dywanowe ‒ schody pozbawione dolnej płyty. W układach tego typu można wyróżnić jedynie stopnice i podstopnice, co daje wrażenie poruszania się po rozłożonym w powietrzu dywanie.

Z uwagi na schemat statyczny schody żelbetowe dzielą się na:

• płytowe ‒ schody opierające się na ścianach poprzecznych klatki schodowej. Układy tego typu zazwyczaj stosuje się w przypadku, gdy nie jest możliwe oparcie płyty na dłuższych ścianach klatki. Konstrukcje płytowe składają się z płyty biegu i dwóch spoczników (dolnego i górnego). Przy większych rozpiętościach stosuje się jedną lub dwie belki spocznikowe;
• policzkowe ‒ układy ze stopniami swobodnie podpartymi, które są wspierane przez dwie belki policzkowe (podłużne) lub z jednej strony przez belkę, a z drugiej przez ścianę;
• wspornikowe ‒ konstrukcje zamocowane jednostronnie w ścianie. Układ tego typu może mieć formę płyty wspornikowej ze stopniami lub pojedynczych stopni utwierdzonych w przegrodzie pionowej. Grubość płyty wynosi w takim przypadku około 5 cm. Stopnie wspornikowe mogą mieć formę monolityczną lub prefabrykowaną. Pojedyncze elementy takich schodów mocuje się do wieńca znajdującego się w ścianie i biegnącego pod kątem do poziomu (równolegle do nachylenia biegu).

Ile zbrojenia potrzeba na schody?

To, jakie pręty będą potrzebne na schody, zależy przede wszystkim od ich schematu statycznego. Przykładowo, schody płytowe są zbrojone przede wszystkim w strefie występowania płyty, w dolnej płaszczyźnie. Zbrojenie w spocznikach przechodzi natomiast pod górną krawędź układu. Schody wspornikowe, jako utwierdzone jednostronnie, wymagają zazbrojenia górą. Z kolei układy policzkowe muszą mieć odpowiednio połączone pręty belkowe oraz płytowe.

Wymiarowanie zbrojenia schodów żelbetowych może przeprowadzić tylko uprawniony konstruktor. Wymogi dotyczące wielkości przekroju poprzecznego stali, liczby prętów i ich rozkładu powinny być zawarte w projekcie konstrukcyjnym. W opracowaniu tym znajdują się także wytyczne dotyczące klasy betonu, która ma być zastosowana. Należy pamiętać, że podczas konstruowania zbrojenia schodów trzeba dopilnować, aby została zachowana odpowiednia grubość otulenia podana w projekcie. Kwestia ta jest szczególnie istotna przy wykonywaniu schodów żelbetowych zewnętrznych, na które będą oddziaływać niekorzystne czynniki ekspozycyjne.

Schody żelbetowe ‒ zalety

Schody żelbetowe są cenione przez inwestorów i projektantów przede wszystkim za wysokie parametry nośności sztywności przy optymalnych rozmiarach. Konstrukcje z betonu zbrojonego prętami są także łatwe w wykonaniu i stosunkowo ekonomiczne. Realizacja schodów żelbetowych w trakcie tworzenia stanu surowego budynku umożliwia rezygnację z tymczasowych konstrukcji schodowych. Układy tego typu są także odporne na ogień.