Wzmacnianie fundamentów – jakie są sposoby?

Wzmacnianie fundamentów może być przeprowadzone na różne sposoby. Każdy z nich polega na poprawie parametrów nośności istniejącego posadowienia, tak aby konstrukcja obiektu mogła przenieść istniejące lub zwiększone obciążenia.

Wzmocnienie fundamentu starego domu jest możliwe, ale efekt takich robót zależy od jakości ich wykonania. Odstępstwa od projektu wzmocnienia fundamentów mogą doprowadzić nawet do katastrofy budowlanej.

Jak można wzmocnić istniejący fundament?

Wzmocnienie starych fundamentów może być wykonane na różne sposoby. Do podstawowych metod zwiększania nośności elementów posadowienia budynku należą:

• technologia wzmocnienia bez zwiększenia powierzchni podstawy ‒ sposób polegający na odcinkowym przemurowaniu fundamentu, zrealizowaniu torkretowania (wzmocnienia poprzez obetonowanie), wykonaniu obejm żelbetowych albo cementyzacji. Przedstawiona metodyka jest najczęściej stosowana w odniesieniu do fundamentów ceglanych uszkodzonych od strony zewnętrznej lub osłabionych na całej grubości;
• technologia wzmocnienia poprzez zwiększenie powierzchni elementów posadowienia (poszerzenie ław) ‒ polega na połączeniu starych fundamentów z nowymi (betonowymi, żelbetowymi lub prefabrykowanymi), zlokalizowanymi w ich bezpośrednim sąsiedztwie, poprzez zbrojenie. Metodę tę zazwyczaj wykorzystuje się w sytuacji, gdy warunki gruntowo-wodne uniemożliwiają wykonanie wzmocnienia poprzez palowanie lub studnie opuszczane;
• technologia wzmocnienia poprzez pogłębianie (podbijanie fundamentów) ‒ podmurowanie istniejących elementów posadowienia często obejmujące także zwiększenie podstawy fundamentu. Z reguły sposób ten stosuje się w sytuacji, gdy podłoże gruntowe charakteryzuje się słabymi parametrami;
• technologia wzmocnienia poprzez przekazanie obciążeń na niżej położone nośne warstwy podłoża gruntowego ‒ polega na wykonaniu palowania (np. wprowadzenie pali wierconych lub wierconych iniektowanych) pod obiektem. Metodę tę stosuje się przede wszystkim w sytuacjach, gdy w poziomie posadowienia budynku występują grunty o słabej nośności i wysoki poziom zwierciadła wody gruntowej.

Roboty związane ze wzmocnieniem fundamentów nie są konkretnie sklasyfikowane przez Prawo budowlane. Należy jednak pamiętać, że prac o takim charakterze nie wolno wykonywać we własnym zakresie. Określenie rodzaju i sposobu wykonywania wzmocnienia należy powierzyć konstruktorowi posiadającemu odpowiednie uprawnienia. Wykonanie projektu wzmocnienia musi zostać poprzedzone ekspertyzą dotyczącą stanu technicznego istniejących elementów posadowienia oraz określenia ich prawdopodobnej nośności. Dopiero po tym etapie można przejść do doboru wzmocnienia oraz określenia stopnia poprawy wytrzymałości fundamentów.

Kiedy jest niezbędne wzmocnienie starych fundamentów?

Wzmocnienie starych fundamentów zazwyczaj jest konieczne w sytuacji, gdy:

• elementy konstrukcyjne posadowienia znajdują się w złym stanie technicznym zagrażającym stateczności budynku;
• planowana jest nadbudowa obiektu budowlanego wiążąca się ze zwiększeniem jego wysokości;
• planowana jest podbudowa obiektu budowlanego polegająca na wykonaniu kondygnacji piwnicznej w trakcie eksploatacji budynku;
• planowane jest obniżenie poziomu istniejących piwnic (związane np. z koniecznością zwiększenia wysokości użytkowej kondygnacji podziemnej, zmianą układu warstw podłóg na gruncie, modernizacją instalacji podposadzkowych);
• nastąpiło lub jest planowane obniżenie poziomu gruntu zalegającego wokół budynku (np. w związku z budową drogi);
• w bezpośrednim sąsiedztwie istniejącego budynku planowana jest budowa obiektu budowlanego o niższym poziomie posadowienia (w takim przypadku często jest konieczne obniżenie poziomu podstawy fundamentów użytkowanego budynku do rzędnej posadowienia nowego obiektu);
• doszło do wystąpienia awarii wodno-kanalizacyjnej, której skutkiem jest znaczne zwiększenie stopnia nawodnienia podłoża gruntowego lub wymycie gruntu spod elementów posadowienia;
• wystąpiła lub jest planowana zmiana sposobu przekazania sił na fundamenty lub zmiana schematu statycznego budynku (np. poprzez wykonanie dodatkowych otworów w elementach posadowienia);
• prace prowadzone w zakresie remontu budynku wiążą się ze zmianą sposobu użytkowania części lub całego obiektu.

Wzmocnienie fundamentu starego domu przez podbicie

Najpopularniejszą metodą wzmacniania fundamentów budynków jednorodzinnych jest ich podbicie. Prace tego typu w każdym przypadku prowadzi się w sposób odcinkowy. Polega to na jednoczesnym odsłonięciu co piątego fragmentu ławy fundamentowej o szerokości 1‒1,5 m. Takie działanie chroni budynek przed utratą stateczności na skutek naruszenia podłoża gruntowego. Odsłonięte odcinki fundamentów trzeba zaszalować i wykonać podbicie zgodnie z projektem. Podczas prowadzenia prac bardzo ważną kwestią jest zachowanie ciągłości zbrojenia poprzez nabijanie prętów w grunt.