Poddasze w domu jednorodzinnym – ocena projektu

Budowa domu z poddaszem użytkowym to rozwiązanie, na które decyduje się większość inwestorów. Argumentem za takim wyborem projektu jest najczęściej możliwość wykorzystania przestrzeni pod dachem i powiększenia powierzchni domu bez budowy pełnej kondygnacji. Jednak nie każde poddasze użytkowe jest tak samo funkcjonalne.

Podczas budowy domu z poddaszem użytkowym inwestorzy często dokonują zmian w projekcie, co nie tylko podnosi koszty budowy domu, ale także wpływa na jego funkcjonalność, estetykę oraz koszty eksploatacji. A przecież wystarczy na etapie wyboru projektu dokładnie sprecyzować swoje oczekiwania. Jeśli wybierzemy dobry projekt, to pomimo skosów wnętrza na poddaszu mogą okazać się bardzo funkcjonalne.

Dlatego decydując się na budowę domu z poddaszem użytkowym, warto szczególnie starannie przyjrzeć się wybranemu projektowi. Wygoda przestrzeni pod skosami jest bowiem uzależniona od kilku czynników, które są umieszczone w każdym projekcie – kluczową rolę odgrywają wysokość ścianki kolankowej lub jej brak. Istotny jest także kąt nachylenia połaci dachu i jego kształt.

Z myślą o funkcjonalności poddasza przyjrzyjmy się także powierzchni parteru. Wpływ na przestronność wnętrz ma także do pewnego stopnia wielkość garażu – dwustanowiskowy daje z pewnością większą powierzchnię poddasza. Na te argumenty warto mieć szczególną uwagę przy podejmowaniu decyzji dom parterowy, z poddaszem użytkowym czy piętrowy.

Poddasze w domu jednorodzinnym – z myślą o przyszłości

Warto też zwrócić uwagę na usytuowanie schodów – zwłaszcza jeśli w przyszłości będziemy chcieli na drugiej kondygnacji zorganizować niezależne lokum. Jeśli są one zaplanowane w holu, a nie w salonie, znacznie ułatwi nam to zadanie. W rozwiązaniach na przyszłość znaczenie może mieć też liczba ścian konstrukcyjnych – im będzie ich mniej, tym większe możliwości manewrowania przestrzenią. Ich brak ułatwi bowiem przestawianie ścian działowych zgodnie z potrzebami rodziny. Dzięki racjonalnemu przestawieniu ścian działowych można stworzyć wygodne mieszkanie.

Zwróćmy też uwagę jaka jest powierzchnia użytkowa, czyli równa lub powyżej 190 cm. W zestawieniach wielkości pomieszczeń załączanych do projektów często podawana jest tylko powierzchnia podłogi. Na planach linią przerywaną zaznaczona jest czasem granica wysokości 190 cm – wtedy wiemy, w którym miejscu będzie można stanąć i jaką powierzchnię zajmują niższe fragmenty wnętrza pod skośnym sufitem. Nie zawsze jednak jest to wyraźnie pokazane. Najwięcej o możliwości aranżacji wnętrz powiedzą nam przekroje.

Kształt dachu i kat nachylenia jego połaci

Funkcjonalność wnętrz na poddaszu w dużej mierze zależy też od kształtu dachu. Najwięcej miejsca będzie w pomieszczeniu na poddaszu usytuowanym pod dachem mansardowym. Powierzchnia użytkowa wynosi tam ponad 90 proc. powierzchni poddasza. Dobrym wyborem będzie też projekt domu przykrytego dachem dwuspadowym. Pod skosami usytuowana jest jedynie przestrzeń wzdłuż dwóch przeciwległych boków budynku. Pozostałe dwa boki zamknięte są pionowymi ścianami szczytowymi.

W tego typu poddaszu ważne jest również usytuowanie ścian. Jeżeli ściany oddzielające pomieszczenia od sąsiadujących przebiegają wzdłuż linii kalenicy, tylko jedna ściana we wnętrzu będzie skośna. Dzięki ścianom szczytowym przylegające do nich wnętrza można efektywnie doświetlić oknami pionowymi, które są tańsze i łatwiejsze w montażu od połaciowych. Mniej funkcjonalne będą pomieszczenia pod dachem czterospadowym.

W tego typu wnętrzach najczęściej są dwie prostopadłe do siebie skośne ściany. Najtrudniejsze do zagospodarowania jest miejsce pod koszem, który wnikając w głąb pomieszczenia, tnie jego przestrzeń. Pod dachem wielopołaciowym przestrzeń jest najmniej funkcjonalna i nierzadko mało przyjazna w odbiorze. Pocięta licznymi skosami i zakamarkami sprawia kłopoty w zagospodarowaniu. W porównaniu z domami o tych samych wymiarach, w podstawie ma także najmniejszą powierzchnię zabudowy.

O wygodzie użytkowania decyduje również kąt nachylenia połaci dachu. Im większy, tym bliżej ścianki pomieszczenie osiągają pełną wysokość. Jeśli na przykład kąt nachylenia dachu wynosi 45°, a ścianka kolankowa ma wysokość 95 cm, sufit osiąga wysokość 190 cm w odległości 95 cm od niej. Natomiast jeżeli dach jest bardziej płaski i kąt jego nachylenia wynosi 30°, niskiej przestrzeni pod skosami będzie więcej.

Ze ścianką lub bez

Wybierając projekt domu z poddaszem użytkowym zwróćmy też uwagę na oparcie więźby dachowej. Może się ona opierać na przedłużonych ścianach parteru, czyli ściankach kolankowych lub na stropie pierwszej kondygnacji. Ze względów funkcjonalnych najlepiej, gdy oparta jest ona na ściankach będących przedłużeniem ścian parteru. Ważna jest ich wysokość. Jeśli wynosi ona ponad 50 cm, można na niej oprzeć niskie szafki lub zawiesić grzejnik. Jednak im jest wyższa, tym stwarza więcej możliwości aranżacyjnych oraz podnosi walory użytkowe wnętrza.

Najczęściej ścianka ma wysokość 80-110 cm, co zwykle odpowiada wysokości, na jakiej znajduje się parapet pod oknem. Można wtedy tak usytuować okno w lukarnie lub okno połaciowe w dachu, by można było z nich wygodnie korzystać. Ścianka takiej wysokości umożliwia też ustawienie pod ścianą łóżka czy biurka. Gdy ścianka ma 140-150 cm wysokości, można przy niej postawić stół z krzesłami, biblioteczkę lub szafkę z telewizorem. W odległości 50 cm od ścianki można już swobodnie chodzić bez konieczności pochylania głowy.

Jednak zbyt wysoka może zaburzyć proporcje budynku i uczynić z niego dom-wieżę. Ponadto dach oparty na wysokiej ściance kolankowej będzie wyglądał niezgrabnie. Gdy dach opiera się na stropie, brak jest ścianek działowych, a skosy na poddaszu sięgają podłogi, tworząc przy niej ciasną, trudną do zagospodarowania przestrzeń, którą niewygodnie się sprząta.

Aby tego uniknąć, warto oddzielić nieużytkową część poddasza lekką przedścianką, która nie zmniejszy powierzchni użytkowej poddasza. W wydzielonej w ten sposób przestrzeni można zorganizować schowki idealne do przechowywania różnych rzeczy. Gdy brakuje ścianki działowej lub jest ona bardzo niska, szerokie okapy mogą przesłaniać okna na parterze.