Ułożenie pokrycia dachu – jak pokryć dach?

Od tego, czym będzie pokryty dach, zależy jego konstrukcja – między innymi przekroje i rozstaw krokwi oraz rodzaj wstępnego krycia.

Najpopularniejsze do krycia dachu są dachówki ceramiczne i cementowe oraz blachodachówka. Czasem wybierany jest dach z blachy trapezowej, gont bitumiczny lub blacha płaska. Do najtrwalszych należą dachówka ceramiczna, blacha miedziana i tytanowo cynkowa.

Wstępne krycie dachu

Wstępne krycie jest potrzebne pod każde pokrycie dachu, ponieważ żadne nie jest zupełnie szczelne i może pod nie wnikać woda deszczowa czy z topniejącego śniegu, a wtedy zawilgoci drewnianą więźbę dachową i ocieplenie. Tradycyjne wstępne krycie wykonuje się z papy na deskowaniu i stosuje tam, gdzie membrana nie będzie odpowiednia, np. pod gonty bitumiczne czy blachę płaską. Pod dachówki niekiedy również wykonuje się deskowanie, na którym można ułożyć odpowiednią membranę przeznaczoną na sztywne poszycie.

Obecnie na dachach najczęściej układa się membrany dachowe (wysokoparoprzepuszczalne folie wstępnego krycia), które bardzo dobrze chronią przed przewiewaniem dachu, wnikaniem wilgoci z zewnątrz i jednocześnie przepuszczają parę wodną, która dostała się w głąb dachu od wewnątrz poddasza. Membrany stosuje się, gdy kąt nachylenia połaci ma przynajmniej 15 stopni (bo wtedy ewentualna woda, która znajdzie pod pokryciem, będzie spływać po membranie) oraz na tych o skomplikowanych kształtach.

Pokrycie dachu dachówkami

Dachówki układa się na łatach zamocowanych prostopadle na kontrłatach. Dachówki można na siebie nasuwać w pewnym zakresie (producenci podają minimalny i maksymalny rozstaw łat), co ułatwia ich układanie i rozplanowanie odpowiedniej liczby rzędów dachówek. Więcej rzędów dachówek ułożone jest z większym zakładem, który zapewnia lepszą szczelność pokrycia, ale jest droższe i zwiększa ciężar pokrycia.

Folię wstępnego krycia układa się bezpośrednio na więźbie i mocuje kontrłatami przybijanymi wzdłuż krokwi. Kontrłaty mają wysokość np. 2,4 cm i szerokość 4,8 cm; czasem wymiary kontrłat się zwiększa. Dzięki kontrłatom powstają kanały wentylacyjne pod pokryciem. W poprzek kontrłat przybija się łaty (np. o przekrojach 4 x 6 lub 3 x 5 cm), na których układa się dachówki.

Dachówki można układać na dachach o różnym nachyleniu połaci – nawet do 90°, a zalecany zakres to ok. 20-90° (zależy od modelu dachówki). Na połaciach o niewielkim lub bardzo dużym nachyleniu, dach wymaga stosowania dodatkowych rozwiązań, np. przy stosunkowo płaskich połaciach układania folii dachowej na deskowaniu, na bardzo stromych fragmentach dachu mocowania mechanicznego każdej dachówki do łat. Większość modeli dachówek w typowych warunkach zaczepia się jedynie o łaty. Mechanicznie mocuje się dachówki na szczytach dachu, przy kalenicy, wzdłuż okapu, na grzbietach, w koszach przy kominach, oknach połaciowych lukarnach oraz minimum co 5 dachówkę połaciową z przesunięciem co jedną między rzędami. Przytwierdzane są również dachówki specjalne, np. do płotków przeciwśnieżnych czy pod stopnie kominiarskie lub gąsiory. Do mocowania dachówek używa się specjalnych klamer, spinek, które eliminują konieczności wiercenia otworów w dachówkach.

Układanie dachówek zaczyna się od okapu. To, jak głęboko powinien być wsunięty do rynny pierwszy rząd dachówek, zależy od rozmiaru i sposobu montażu rynien oraz kąta nachylenia połaci dachowej. Na tym etapie montuje się obróbki blacharskie i akcesoria okapowe, np. grzebienie, kratki wentylacyjne. Przy kalenicy ważne jest położenie ostatniej łaty i ułożenie ostatniego rzędu dachówek, bo gąsior musi objąć dachówki po obu stronach połaci. Następnie połać dzieli się na jednakowe odległości pomiędzy drugą a ostatnią łatą. Na zamocowanych łatach układa się dachówki, a w kalenicy układa się gąsiory.

Krycie dachu blachą

Dach z blachy kryje się podobnie jak dachówkami, różnią je zalecenia związane z rodzajem i specyfiką materiału. Krycie dachu blachą trapezową czy krycie dachu blachodachówką jest stosunkowo podobne do krycia dachówkami, bo te materiały układa się na ruszcie z łat i kontrłat. Pokrycie dachu blachą płaską rządzi się nieco innym prawami.

Przed ułożeniem pokrycia z blachy robi się wstępne krycie, wykonuje obróbki blacharskie, montuje rynny, akcesoria okapowe (jeśli takie będą potrzebne) i przygotowuje rynny koszowe (jeśli dach będzie miał połacie stykające się pod kątem wklęsłym, a blacha będzie profilowana). Blachę płaską – z taśm lub arkuszy – układa się na sztywnym poszyciu za pośrednictwem metalowych haftr (specjalne uchwyty), na rąbki stojące i leżące. Dzięki nim pokrycia z blachy płaskiej nie dziurawi się wkrętami. Blachę profilowaną, czyli blachodachówkę, znaną również jako blacha dachówkopodobna (w arkuszach lub panelach), blachę trapezową i płaskie panele dachowe „na rąbek” układa się na zakład i przykręca do łat, używając specjalnych wkrętów z uszczelkami (wkrętów farmerskich). Po ułożeniu blachodachówek czy blachy trapezowej wykańcza się kalenice i grzbiety gąsiorami. Na dachach z blach często montuje się na przykład stopery lub ławy przeciwśnieżne.