Po długich poszukiwaniach znaleźliśmy działkę idealną. Ładną, niedużą i niedrogą. Gdzie zatem może tkwić haczyk? Aby się tego dowiedzieć i mieć pewność, że transakcja, której dokonamy, będzie bezpieczna, najlepiej sprawdzić księgę wieczystą działki, czyli krótko mówiąc – jej paszport.
Księga wieczysta składa się z czterech działów. Jest jednym z najważniejszych dokumentów dotyczących nieruchomości. To tam znajdziemy aktualne informacje o jej stanie prawnym.
Od kilku lat księgi wieczyste są prowadzone w systemie teleinformatycznym. Oznacza to, że nie wychodząc z domu sami możemy zweryfikować, czy dokonaliśmy dobrego wyboru, jeśli chodzi o naszą działkę. Oczywiście księga wieczysta może też być udostępniona w tradycyjny papierowy sposób. Zajmują się tym wydziały wieczysto-księgowe sądów rejonowych. Nie trzeba mieć żadnych specjalnych uprawnień ani posiadać interesu prawnego – każdy może przeglądać księgi w obecności pracownika sądu.
Aby móc przeglądać księgę wieczystą działki w internecie, wystarczy wejść na stronę Ministerstwa Sprawiedliwości i wpisać numer księgi wieczystej. Korzystanie z rejestru ksiąg jest bezpłatne, ale za odpis bądź wyciąg z księgi wieczystej już musimy zapłacić.
Księga wieczysta – Dział I
W dziale I znajdują się informacje pozwalające określić nieruchomość – gdzie jest położona, jaka jest jej powierzchnia, jakim numerem jest oznaczona i czy jest zabudowana, a jeśli tak, to podany jest rodzaj budynku, liczba kondygnacji oraz liczba pomieszczeń. Dział I zawiera też dane dotyczące własności, a konkretnie praw, jakie przysługują właścicielowi (lub użytkownikowi wieczystemu) nieruchomości. Chodzi tu głównie o prawa przechodu lub przejazdu przez działki sąsiednie, jeśli nie ma dostępu do drogi publicznej.
Księga wieczysta – Dział II
Tu dowiemy się, kto jest właścicielem nieruchomości i na jakiej podstawie (czy dana osoba nabyła swoje prawo w drodze spadku, darowizny, umowy kupna-sprzedaży itp.). Jeśli właścicieli będzie ich kilku, wówczas obok każdego znajduje się informacja o wielkości posiadanych przez niego udziałów. To bardzo ważne wiadomości dla nas jako kupujących.
Księga wieczysta – Dział III
W dziale III podane są wszelkie ograniczone prawa rzeczowe i roszczenia w odniesieniu do nieruchomości (za wyjątkiem hipotek, które widnieją w dziale IV), np. służebność przesyłu (czyli prawa firm przesyłowych do korzystania z gruntu w określonym zakresie) lub informacje o wszczęciu postępowania egzekucyjnego (wzmianka o licytacji komorniczej).
Księga wieczysta – Dział IV
Tu znajdziemy wpisy dotyczące hipotek, a więc informujące nas o tym, czy nieruchomość jest obciążona, czy nie, na jaką kwotę i na czyją rzecz (najczęściej spotkamy się z zapisem, że hipoteka została ustanowiona na rzecz banku, rzadziej na osobę fizyczną). Warto uważnie przejrzeć ten dział, żeby nie narazić się na komplikacje – konieczność spłacania długów poprzedniego właściciela.