Wentylacja mechaniczna – jakie rozwiązania do domu energooszczędnego

Budowanie domu energooszczędnego to dzisiaj coraz częściej nie tylko nasz wybór, ale też konieczność wymuszona przepisami. Dobrze zaizolowany i szczelny dom to mniejsze koszty energii oraz mniejsze zanieczyszczenie środowiska, nie oznacza on jednak zamknięcia się w szczelnej puszce.

Budowa domu to etap, na którym musimy koniecznie zadbać o skuteczną wentylację pomieszczeń. Dzięki niej na ścianach nie pojawi się pleśń i grzyb, a okna nie będą pokrywały się „rosą”; w domu nie będzie też zapachu stęchlizny. Najlepszym i jedynym skutecznym rozwiązaniem w domu energooszczędnym jest zastosowanie wymuszonej wentylacji mechanicznej nawiewno-wywiewnej z odzyskiem ciepła. Budynek nie osiągnie standardu energooszczędnego, jeśli funkcjonuje w nim wentylacja grawitacyjna czy wywiewna.

Montaż systemu wentylacji mechanicznej najlepiej zaplanować już na etapie projektu domu. Chociaż wykonanie wentylacji nawiewno-wywiewnej podraża budowę domu (sam rekuperator to wydatek rzędu od kilku do kilkunastu tysięcy złotych), warto ją zastosować, ponieważ jest najskuteczniejszym systemem zmniejszającym koszty ogrzewania budynku.

Przeczytaj także: Jak ogrzać dom energooszczędny?

Jak działa wentylacja nawiewno-wywiewna z odzyskiem ciepła?

Wentylacja mechaniczna zapewnia usunięcie z pomieszczeń zużytego powietrza, nadmiaru wilgoci (przy czteroosobowej rodzinie może być jej nawet do 20 kg/dobę), dwutlenku węgla i zapachów pojawiających się w domu. Jednocześnie dostarcza do budynku świeże, ogrzane powietrze, zapewniając wysoki komfort termiczny. Sercem tego systemu jest centrala wentylacyjna, czyli rekuperator, wyposażona w wymiennik ciepła (krzyżowy, przeciwprądowy, obrotowy), gdzie strumienie powietrza mijając się, przekazują sobie energię, nie mieszając się ze sobą.

Układ taki działa w dwie strony – latem następuje tzw. odzysk chłodu, chroniący dom przed szybkim przegrzewaniem, natomiast zimą odzysk ciepła z powietrza usuwanego. Wymiana powietrza następuje na skutek działania wentylatorów wytwarzających dużą różnicę ciśnienia w przewodach rozprowadzających i odprowadzających powietrze.

Podstawową zasadą systemu wentylacji nawiewno-wywiewnej jest wykonanie wywiewów z pomieszczeń o większej wilgotności – łazienka, kuchnia – oraz nawiewów do salonu, sypialni, jadalni czy gabinetu. Projektując instalację z odzyskiem ciepła bardzo ważne jest, aby ilość nawiewanego powietrza była taka sama jak powietrza wywiewanego. Dodatkowo powinien zostać zachowany swobodny przepływ powietrza pomiędzy poszczególnymi pomieszczeniami w domu – drzwi wewnętrzne muszą mieć odpowiednie otwory lub być podcięte 1-1,5 cm.

Niezbędne elementy systemu wentylacji nawiewno-wywiewnej

Każdy system wentylacji nawiewno-wywiewnej składa się z części nawiewnej oraz wywiewnej. W skład nawiewnej wchodzą: czerpnia powietrza, kanał czerpalny, którym powietrze jest transportowane z czerpni do maszynowni wentylacyjnej. Centrala składa się z: filtra powietrza, nagrzewnicy, wentylatora nawiewnego. Powietrze rozprowadzane jest do pomieszczeń przewodami nawiewnymi zakończonymi nawiewnikami.

Część wywiewną tworzą: wentylator wywiewny, kanał lub sieć kanałów wywiewnych uzbrojonych w kratki wywiewne. W kanał może być wmontowany również tłumik akustyczny i przepustnica. Instalacja wywiewna kończy się wyrzutnią powietrza zanieczyszczonego.

Wentylacja nawiewno-wywiewna może zostać uzupełniona gruntowym wymiennikiem ciepła (GWC), który zimą dodatkowo wstępnie ogrzeje powietrze (obniżając koszty ogrzewania), a latem przyjemnie je schłodzi (z +32 stopni C nawet do 16 stopni C). Najczęściej jest to rura długości kilkudziesięciu metrów umieszczona w ziemi na głębokość 1,5-2 m. Pracą gruntowego wymiennika ciepła steruje wyłącznie rekuperator.

Projekt wentylacji wymuszonej – na co zwrócić uwagę?

Układ przewodów powinien być logiczny i mało skomplikowany – nie może zasłaniać źródeł światła, naruszać stateczności konstrukcji domu i szpecić wnętrza. Wszystkie przewody powinny być jak najkrótsze, a w pobliżu centrali wentylacji należy wykonać podejście kanalizacyjne do odprowadzania skroplin powstających w wymienniku. Kanały wentylacyjne muszą być szczelne i zaizolowane wełną mineralną grubości 20-50 mm.

Średnicę przewodów należy tak dobrać, aby zapewnić odpowiednią prędkość przepływu. Zastosowanie przewodów o mniejszych średnicach niż założył projektant, będzie skutkowało zwiększeniem oporów instalacji, a to powoduje zakłócenia jej działania oraz zwiększenie uciążliwego poziomu szumów.

Zalety wentylacji nawiewno-wywiewnej

• Skuteczna praca systemu wentylacyjnego niezależna od warunków zewnętrznych oraz nieszczelności budynku. Ten system wentylacji działa najskuteczniej w domach całkowicie szczelnych, zapewniając stałą wymianę powietrza poprzez system kanałów nawiewnych i wywiewnych.
• Najnowszej generacji rekuperatory pozwalają na odzyskanie nawet ponad 90 proc. ciepła. Pozwala to na obniżenie kosztów ogrzewania domu nawet o 60 proc. w porównaniu z identycznym budynkiem z wentylacją grawitacyjną.