Rodzaje tynków zewnętrznych – jak wybrać najlepszy?

Tynki zewnętrzne są najczęściej wykonywane jako tynki cienkowarstwowe, rzadziej stosuje się je w tradycyjnej formie. W zależności od spoiwa mieszanki tego typu mają różne właściwości. Inwestorzy mają do wyboru m.in. tynk dekoracyjny strukturalny mozaikowy, silikonowy lub akrylowy.

Tynki cienkowarstwowe układa się na zewnątrz budynków na ocieplonych ścianach w systemach ETICS (ang. External Thermal Insulation Composite System, czyli złożony system izolacji ścian zewnętrznych budynku, nazywany także bezspoinowym systemem ociepleń lub metodą lekką-mokrą). Wyprawy tego typu mogą być gładkie lub fakturowane, w dowolnym kolorze z palety RAL. Łatwo się je nanosi i zaciera.

Lekkie tynki cienkowarstwowe

Tynki cienkowarstwowe nie występują samodzielnie – są elementem ocieplonych ścian dwuwarstwowych. Ponieważ są bardzo cienkie (1,5‒3 mm), są lekkie, więc bez problemu układa się je na zbrojonych warstwach systemów ociepleń ETICS. Tynki cienkowarstwowe są dopasowane do innych elementów systemu, co zapewnia jego trwałość i wytrzymałość. Rozwiązanie systemowe jest potwierdzone badaniami i aprobatą techniczną wydaną przez Instytut Techniki Budowlanej.

Tynki cienkowarstwowe czasem układa się na nieocieplonych ścianach, pod warunkiem, że podłoże jest równe. Tylko na wyrównanym podłożu można uzyskać estetyczną i powtarzalną fakturę tynku cienkowarstwowego. Dlatego mury z cegły, bloczków czy pustaków przed otynkowaniem wyrównuje się zaprawą, klejem do ociepleń lub tradycyjnym tynkiem.

Tynk dekoracyjny cienkowarstwowy ‒ rodzaje

Wśród tynków dekoracyjnych można wyróżnić zaprawy mineralne zewnętrzne (spoiwem jest cement i ewentualnie wapno), akrylowe, krzemianowe (na bazie silikatów), silikonowe oraz hybrydy tych spoiw, np. tynki silikonowo-silikatowe. Od rodzaju spoiwa zależy paroprzepuszczalność, odporność na zabrudzenia i korozję biologiczną, twardość, elastyczność i cena.

• Tynk mineralny zawiera cement i polimery, które poprawiają przyczepność. Wyprawy tego typu są paroprzepuszczalne, niepodatne na wysoką temperaturę, ale są narażone na zabrudzenia. Producenci tynków zewnętrznych oferują je w jasnych kolorach. Są przeznaczone na wełnę i na styropian.
• Tynk akrylowy ze spoiwem z żywic akrylowych wykazuje się elastycznością, odpornością na zabrudzenia i uszkodzenia o charakterze mechanicznym. Masy tego rodzaju mają dobrą przyczepność i bardzo niewielką nasiąkliwość. Są oferowane w wielu odcieniach. Ze względu na niską paroprzepuszczalność układa się je na styropianie.
• Tynk silikatowy ze spoiwem w postaci szkła wodnego potasowego z dodatkiem plastyfikatorów jest wysokoprzepuszczalny, elastyczny, niepodatny na czynniki atmosferyczne i rozwój mikroorganizmów. Producenci oferują tynki na bazie krzemianów w jasnych kolorach. Mogą być stosowane w systemach z ociepleniem z wełny i styropianu.
• Tynk silikonowy jest paroprzepuszczalny, hydrofobowy, odporny na zabrudzenia i płowienie. Jest przeznaczony zarówno na wełnę, jak i na styropian.
• Tynk żywiczny (mozaikowy) to mieszanka powstająca na bazie żywic akrylowych, która zawiera dodatek kruszywa naturalnego lub syntetycznego. Wyprawy tego typu są odporne na zabrudzenia i uszkodzenia.

Kryteria wyboru tynków ‒ czym się kierować, wybierając tynk?

• Sąsiedztwo. Jeśli dom znajduje się blisko lasu, parku lub zbiornika wodnego, jego elewacja jest podatna na porastanie glonami. W takich miejscach nie układa się tynków akrylowych ani silikonowych, lecz mineralne lub silikatowe, które mają silny odczyn alkaliczny (pH ~12), uniemożliwiający rozwój mikroorganizmów.

Tynki akrylowe i silikonowe zawierają związki organiczne, które sprzyjają porastaniu grzybami i mchami. W ich składzie znajdują się też biocydy, które ograniczają rozwój mikroorganizmów, ale w niesprzyjających warunkach (duże nasycenie powietrza zarodnikami, duża wilgotność) mogą nie być skuteczne.

Jeżeli budynek stoi przy ruchliwej drodze, lepsze będą tynki akrylowe lub silikonowe, bo łatwo je wyczyścić – brud nie wnika w głąb (brudzą się powierzchniowo), bo nie są nasiąkliwe i są odporne na szorowanie. Tynki silikonowe same się oczyszczają wraz z padającym deszczem.

• Rodzaj ocieplenia. Wybierając tynk cienkowarstwowy zewnętrzny, trzeba wziąć pod uwagę również materiał termoizolacyjny. Na wełnie mineralnej nie układa się tynków akrylowych, które są słabo paroprzepuszczalne – mogą spowodować zawilgocenie wełny i w związku z tym odspojenie tynku od warstwy zbrojonej.
• Kolory. Producenci tynków zewnętrznych oferują tynki cienkowarstwowe akrylowe i silikonowe w bogatej palecie barw, również tych nasyconych. Kolorów tynków mineralnych i silikatowych jest mniej, ale można je pomalować farbą elewacyjną.

Na silnie nasłonecznionych elewacjach nie należy stosować kolorów o współczynniku odbicia światła rozproszonego mniejszym niż 20% ani tynków barwionych pigmentami organicznymi.

Pamiętaj, że jasne tynki zewnętrzne są sporo tańsze niż kolorowe.

Tynk cementowo-wapienny ‒ tradycyjny

Tynki cementowo-wapienne układa się grubą (przynajmniej 10 mm) warstwą. Mogą być zatarte na gładko lub – zależnie od techniki wykańczania – mieć ozdobną fakturę nadawaną podczas narzucania (tynki nakrapiane – tzw. baranek, gniazdkowe i narzucane).

Tynk strukturalny zewnętrzny ma powierzchnię, którą można wykończyć po nałożeniu na ścianę. Obrabia się warstwę świeżą (tynki o powierzchni zmywalnej, w tym piaskowanej i kamyczkowej, cyklinowanej – drapanej, kraterowanej, dziobanej czy dociskanej) lub stwardniałą (tynki fakturowane metodami kamieniarskimi – tzw. kamieniarskie – w odmianie nakłuwanej, młotkowanej, szlifowanej).