Tynki strukturalne na elewację – dekoracyjne faktury

Obecnie na elewacjach domów jednorodzinnych królują tynki cienkowarstwowe, którymi pokrywa się ściany dwuwarstwowe ocieplane w systemach ETICS. Tynk cienkowarstwowy będzie dekoracyjny, jeśli się go odpowiednio nałoży lub wykończy.

Faktura tynku zależy od ilości, wielkości i rozmiaru ziaren kruszywa oraz od sposobu zatarcia masy tynkarskiej. Oprócz najpopularniejszych faktur, czyli baranka i kornika, można nałożyć tynk, który będzie przypominał powierzchnię drewna, metalu, cegły lub okładziny kamiennej.

Tynki strukturalne mają różny skład i spoiwo. Mogą być akrylowe, silikonowe, silikatowych, mineralne oraz modyfikowane, w których połączone są różne spoiwa.

Zewnętrzne tynki strukturalne – faktury

Tynki cienkowarstwowe mają strukturę baranka lub kornika. Wzór baranka wygląda w ten sposób, że niewielkie, okrągłe kruszywo pokrywa cienka warstwa tynku. Im większe jest ziarno, tym wyraźniejsza będzie struktura tynku. Kruszywo jest zazwyczaj wielkości 1,5 mm, ale na zamówienie można kupić tynki strukturalne o uziarnieniu 2, 2,5 lub 3 mm. 

Tynk strukturalny typu baranek powstaje dzięki zacieraniu masy tynkarskiej kolistymi ruchami. Wzór kornika z kolei jest gładki, ale ma różnego rodzaju rowki. W masach tynkarskich tego typu kruszywo jest zarówno okrągłe, jak i kanciaste. Tynk strukturalny typu kornik zaciera się w różnych kierunkach, dzięki czemu rowki mogą być pionowe, poziome, ukośne lub koliste. 

Tynki strukturalne mogą być wzbogacone kruszywami naturalnymi lub barwionymi oraz takimi pigmentami, żeby wyprawa tynkarska imitowała inny materiał elewacyjny, na przykład beton, deski, metal, granit czy piaskowiec. Oferta rynkowa jest dość bogata. Do masy tynkarskiej mogą być też dodane łuski szklane lub brokat. 

Tynki dekoracyjne, zależnie od sposobu nakładania, mają powierzchnię gładką szlifowaną lub ostrą drapaną. Tynki strukturalne – zazwyczaj akrylowe lub mineralne z dodatkiem plastyfikatorów – mają wówczas mniejsze, bo 0,5-milimetrowe ziarno. 

Tynki dekoracyjne modeluje się również różnymi narzędziami, na przykład pacą zębatą, szpachelką czy miotełką. Czasem nakłada się je łyżką, packą lub szpachlą. Tynki dekoracyjne nie tylko wykonuje się ręcznie, ale można też je nakładać mechanicznie za pomocą natrysku.

Zewnętrzne tynki strukturalne – wzory z szablonów

Elewacja nie musi być jednolita – często wydziela się na niej pola o różnych barwach czy fakturach, np. żeby podkreślić obramowanie okien. Dekoracyjny tynk cienkowarstwowy można też wykonać od szablonu – przykładowo gotowa silikonowa forma pozwala na otrzymanie wzoru usłojenia drewnianej oblicówki, ceglanej ściany czy szlachetnej okładziny z kamienia o nieregularnych kształtach.

Zewnętrzne tynki strukturalne – wykończenie

Niektóre tynki dekoracyjne trzeba jeszcze pomalować. Na rynku dostępne są m.in. farby elewacyjne akrylowe, silikonowe (siloksanowe, silanowe, krzemoorganiczne) i akrylowo-silikonowe. Farbę elewacyjną najczęściej nakłada się wałkiem, ale można też nałożyć ją gąbką czy szmatką. 

Niektóre efekty dekoracyjne wymagają polakierowania masy tynkarskiej np. w kolorze konkretnego drewna, który w niej odciśnięto. Jeśli gładka powierzchnia tynku ma imitować metal, również wymaga polakierowania odpowiednim preparatem. W przypadku strukturalnych tynków modelowanych masy tynkarskiej, narzędzia do nakładania lakieru nie dobieramy samodzielnie – są to gotowe pakiety oferowane przez producentów tynków.