Każda instalacja fotowoltaiczna składa się z kilku podstawowych elementów, spośród których największy koszt inwestycyjny stanowią panele. Ogniwa są odpowiedzialne za produkcję energii elektrycznej z promieniowania słonecznego, jednak dopiero w połączeniu z konstrukcją, oprzewodowaniem i innymi urządzeniami elektrycznymi, stanowią integralną całość.
Żeby instalacja działała prawidłowo, a produkcja prądu była optymalna, należy odpowiednio dobrać wiele parametrów – wielkość i moc paneli fotowoltaicznych, odpowiedni kąt ich nachylenia czy właściwą lokalizację na dachu lub gruncie.
Schemat instalacji fotowoltaicznej
Każda instalacja fotowoltaiczna zbudowana jest z kilku podstawowych elementów, do których zalicza się:
- połączone ze sobą panele fotowoltaiczne,
- inwerter, czyli urządzenie, które przetwarza prąd stały wytwarzany przez panele na prąd przemienny użyteczny dla instalacji elektrycznej w budynku,
- oprzewodowanie.
W instalacjach fotowoltaicznych mogą występować również inne urządzenia, które stosuje się opcjonalnie. Zalicza się do nich:
- liczniki, jeśli instalacja jest przyłączona do sieci elektroenergetycznej. W przypadku tzw. instalacji off-grid (czyli odłączonych całkowicie od sieci) licznik nie jest niezbędny – zakłada się go jedynie w celu kontroli zużycia energii,
- akumulatory (niezbędne do magazynowania energii w systemach off-grid),
- ochronniki przeciwprzepięciowe, wyłączniki bezpiecznikowe i różnicowoprądowe, czyli aparaty elektryczne, które chronią przed negatywnymi skutkami awarii instalacji.
Instalację fotowoltaiczną przyłącza się do instalacji elektrycznej budynku przez rozdzielnicę główną lub inną rozdzielnicę.
Panele fotowoltaiczne – cena ogniw kluczowa dla kosztu instalacji
Decydując się na pozyskiwanie energii elektrycznej z promieniowania słonecznego na własnym dachu czy gruncie, warto wiedzieć, że największym wydatkiem jest koszt paneli fotowoltaicznych.
Cena pojedynczego panelu. Ceny ogniw są bardzo zróżnicowane. Można zakupić pojedynczy panel polikrystaliczny o mocy 350 Wp za 400 zł lub mniej, a można za dwukrotność tej ceny. Droższe są panele fotowoltaiczne monokrystaliczne. Decydując się na najnowocześniejsze rozwiązania, np. panele z kwarcu amorficznego w postaci szyb okiennych, musielibyśmy zapłacić jeszcze więcej, licząc się przy tym ze znacznie mniejszą wydajnością instalacji.
Jakie panele fotowoltaiczne wybrać? Najlepszy stosunek jakości i sprawności do ceny dają najpopularniejsze i szeroko dostępne panele polikrystaliczne. Warto mieć na uwadze, że najtańsze panele wcale nie muszą dać niższego kosztu instalacji w ujęciu eksploatacyjnym. Poza ceną panelu istotna jest również ich rzeczywista sprawność, a także bezawaryjność.
Instalacja fotowoltaiczna 5 kW – koszt paneli. Obecnie średnia cena dobrego jakościowo panelu o mocy 350 Wp wynosi około 600 zł. Przyjmując adekwatną dla przeciętnego domu jednorodzinnego moc całej instalacji na poziomie 5 kWp, musimy się liczyć z zakupem 15 paneli, czyli kosztem rzędu 9000 zł na same ogniwa.
Instalacja fotowoltaiczna – cena całej inwestycji
Zakup paneli, choć rzeczywiście stanowi największy koszt, nie kończy wydatków na instalację fotowoltaiczną. Poza ogniwami należy jeszcze zaopatrzyć się w inwerter, który kosztuje około 5000 zł, oraz doliczyć cenę konstrukcji, oprzewodowania i montażu. Najczęściej opłaca się kupić instalację wraz z montażem, ponieważ wtedy koszt brutto całej instalacji obciążony jest 8% podatkiem VAT, zamiast 23% za panele czy inwerter.
Zakładając mocowanie paneli na dachu o nachyleniu 30‒40° (najkorzystniejszym w naszej strefie klimatycznej), koszt instalacji fotowoltaicznej zamknie się w cenie 24‒26 tysięcy zł. Przy większych instalacjach koszt 1 kWp spada, natomiast przy mniejszych – rośnie.
Panele fotowoltaiczne ‒ dofinansowanie
Obecnie każdy właściciel budynku, który zdecyduje się na założenie instalacji fotowoltaicznej, może zawnioskować o dofinansowanie w jednym z dwóch programów rządowych: „Mój Prąd” lub „Czyste Powietrze”. Żeby otrzymać dofinansowanie w kwocie 5000 zł, wystarczy spełnić niewygórowane wymagania.
Poza dofinansowaniem inwestor może również liczyć na zwrot podatku w maksymalnej kwocie 53 tys. zł.
Panele fotowoltaiczne – wymiary modułów i konstrukcje
Panele fotowoltaiczne to kluczowy element całej instalacji. Wraz z rozwojem technologii ich wymiary w stosunku do mocy stają się coraz mniejsze. Innymi słowy, dla zapewnienia wymaganej produkcji energii potrzebna jest coraz mniejsza powierzchnia ogniw.
Poza właściwym doborem paneli istotne dla wydajności całej instalacji są również mocowania, które pozwalają na umieszczenie modułów pod optymalnym kątem w stosunku do kąta padania promieni słonecznych.
Panele fotowoltaiczne na dachu skośnym. Dachy skośne to doskonała opcja dla montażu paneli w naszej szerokości geograficznej. Pozwala na uzyskanie optymalnego nachylenia ogniw w stosunkowo łatwy sposób za pomocą prostych mocowań, np. aluminiowych szyn montażowych do dachówek czy szyn przeznaczonych na dachy z blachy trapezowej.
Panele fotowoltaiczne na gruncie i dachu płaskim. Zarówno systemy wsporcze stosowane na dachach płaskich, jak i na gruncie, przyjmują formę dużych, dobrze widocznych stelaży. Konstrukcje do stosowania na gruncie są zwykle wykonane ze stali nierdzewnej i aluminium, stali ocynkowanej ogniowo w połączeniu z nierdzewną i aluminium lub w całości ze stali ocynkowanej ogniowo. Stelaże mocuje się, wbijając je lub wkręcając w grunt, kotwiąc do fundamentu lub zalewając betonem.