Instalacja elektryczna w domu – na co warto zwrócić uwagę?

Instalacja elektryczna w domu jest potrzebna nie tylko po to, aby działało oświetlenie, internet czy sprzęt AGD i RTV (np. lodówka, pralka, telewizor). Zapewnia też komfortowe warunki życia – dostęp do wody, ogrzewanie i wentylację czy klimatyzację.

Ułożenie instalacji elektrycznej w domu jednorodzinnym warto poprzedzić jej dokładnym zaplanowaniem, żeby uniknąć późniejszych kłopotliwych poprawek. Na co zwrócić uwagę przy projektowaniu i wykonaniu instalacji? Na to i inne pytania odpowiadamy w poniższym tekście.

Odpowiedni dobór mocy przyłączeniowej

Jeśli wybrałeś gotowy projekt domu, w dokumentacji technicznej znajduje się zwykle standardowy projekt instalacji elektrycznej, w którym podana jest przewidywana moc przyłączeniowa.

Jeśli zamierzasz dokonać wielu zmian w instalacji elektrycznej, powinieneś oszacować moc przyłączeniową z elektrykiem. W tym celu należy określić moc wszystkich znaczących urządzeń elektrycznych, które planujesz mieć w domu (m.in. przepływowego podgrzewacza wody, kuchenki indukcyjnej, piekarnika, pralki, lodówki, suszarki). Trzeba też uwzględnić sposób ogrzewania pomieszczeń (np. czy przewidujesz montaż elektrycznego ogrzewania podłogowego) oraz sposób dostarczania wody do budynku (jeśli będzie pobierana ze studni, konieczny będzie montaż pompy i hydrofora). Należy również przyjąć określoną, średnią moc na każde gniazdko elektryczne i oświetlenie.

Zsumowane moce mnoży się przez tzw. współczynnik jednoczesności, który określa, ile potencjalnie mocy może być jednocześnie pobranej maksymalnie. Ustaloną w ten sposób moc przyłączeniową podaje się we wniosku do zakładu energetycznego o podłączenie domu do sieci elektroenergetycznej.

Instalacja elektryczna w domu – schemat i plan

Układanie przewodów elektrycznych należy dokładnie przemyśleć, gdyż późniejsze przeróbki są kłopotliwe. Projekt instalacji powinien uwzględniać zarówno wszystkie urządzenia elektryczne, elementy instalacji inteligentnego budynku (rolety zewnętrzne, bramy garażowe napędzane silnikami), jak i wentylację mechaniczną lub klimatyzację.

Ponadto już na tym etapie powinieneś wiedzieć, gdzie stanie stół, kanapa lub telewizor, aby odpowiednio rozmieścić punkty oświetleniowe oraz gniazda wtykowe. Unikniesz wtedy nieoczekiwanych niespodzianek, gdy po ustawieniu mebli gniazdko znajdzie się za szafą, przez co korzystanie z niego będzie utrudnione lub wręcz niemożliwe.

Poza rozplanowaniem obwodów i urządzeń warto wykonać również schemat instalacji, który odzwierciedli przyłączenie poszczególnych obwodów do właściwych zabezpieczeń w rozdzielnicy. Pozwoli to na wybiórcze odłączanie określonych obwodów, jeśli zajdzie taka potrzeba (np. podczas naprawy).

Instalacja elektryczna w domu jednorodzinnym – obwody

Nowoczesna domowa instalacja elektryczna składa się z wielu obwodów. Na przykład w kuchni każdy odbiornik energii, który pobiera większą moc, warto zasilić z osobnego obwodu. W efekcie funkcjonuje ich kilka – oprócz oświetlenia i gniazdek na osobnym obwodzie działa zmywarka, płyta grzejna i piekarnik. W przypadku piekarnika i płyty dobrze jest wyprowadzić obwód trójfazowy – wiele (choć nie wszystkie) tego typu urządzeń dostępnych na rynku wymaga właśnie takiego zasilania.

Z kolei w łazience należy wydzielić osobny obwód pralki, a także podłogowego ogrzewania elektrycznego i wanny lub prysznica z hydromasażem, oczywiście jeśli przewidujesz takie rozwiązania. Uwagi wymaga również zaplanowanie niezbędnej ilości obwodów oświetlenia zewnętrznego posesji, a także zasilania bramy z napędem, furtki z zamkiem elektrycznym, gniazd umożliwiających podłączenie kosiarki elektrycznej, a zimą ozdób świątecznych, ewentualnie pompy do oczka wodnego.

Jak położyć instalację elektryczną?

W obecnie budowanych domach montaż instalacji elektrycznej odbywa się metodą podtynkową. Płaskie przewody układa się na powierzchni ścian i sufitów. Powinny one być prowadzone wzdłuż linii prostych – równolegle i prostopadle do krawędzi ścian i podłogi. Przewody łączy się w rozdzielczych puszkach instalacyjnych. Można również poprowadzić instalację bez puszek rozdzielczych – wówczas przewody są prowadzone z rozdzielnicy tak, żeby łączyły się jedynie w puszkach gniazd i łączników elektrycznych.

Gdy układanie instalacji elektrycznej zostanie zakończone, kable są przykrywane warstwą tynku o grubości 1‒1,2 cm. Przed tynkowaniem warto zrobić zdjęcia lub film dokumentujący, jak wygląda rozprowadzenie instalacji elektrycznej. Pozwoli to uniknąć kłopotów np. podczas wieszania szafek w kuchni, obrazów bądź innych dekoracji na ścianach. Ułatwi również usunięcie ewentualnej awarii instalacji.

Nieco inaczej rozprowadzana jest instalacja elektryczna w domach szkieletowych. Przewody prowadzi się tu w rurkach wewnątrz ścian, wyprowadzając je w miejscach, gdzie będą zainstalowane gniazda i łączniki, oraz doprowadzając do poszczególnych punktów świetlnych na sufitach. Z kolei instalację elektryczną w domu drewnianym, np. zbudowanym z bali, należy prowadzić w specjalnych kanałach i korytkach montowanych na ścianach i sufitach. Gniazdka i łączniki zwykle stanową wtedy integralną część takich kanałów i korytek.

Instalacja elektryczna – jakie przewody zastosować?

Każdy elektryk układający instalację elektryczną dobierze odpowiednie przewody zgodnie z projektem oraz swoim doświadczeniem. Ich rodzaj oraz przekroje zależą w głównej mierze od urządzeń, które zasilają, jednak standardowo do zasilania obwodów gniazd używa się przewodów jednofazowych typu YDY o przekroju żył 2,5 mm, natomiast do zasilania obwodów oświetleniowych – przewodów o przekroju 1,5 mm.

Rozdzielnica elektryczna

Planując montaż instalacji elektrycznej w domu, trzeba uwzględnić rozdzielnicę, określaną również mianem tablicy elektrycznej. Zwykle w domach jednorodzinnych stosuje się jedną rozdzielnicę, ale może być ich więcej, w zależności od wielkości domu.

Tablicę montuje się na ścianie lub we wnęce ściennej. Znajdują się w niej aparaty przeznaczone do rozdziału oraz łączenia obwodów elektrycznych, zabezpieczenia, a także urządzenia sterujące.