Przepisanie domu – ile trwa i jak należy to zrobić?

Posiadanym majątkiem możesz rozporządzać bez żadnych ograniczeń. Tylko od ciebie zależy, czy zechcesz przepisać dom na dziecko, na jedno z dzieci, na wnuka czy na żonę. Jeżeli zastanawiasz się nad podarowaniem domu jednej z bliskich ci osób, powinieneś wiedzieć, jak to przeprowadzić pod względem formalnym, jakie są koszty i czas oczekiwania.

Jeśli myślisz o przepisaniu nieruchomości na dziecko albo na innego członka rodziny, masz do wyboru jedną z trzech opcji. Może to być darowizna, umowa dożywocia lub testament. Każda z tych metod przekazania własności nieruchomości ma swoje wady i zalety. Darowizna będzie najlepszym rozwiązaniem w momencie, gdy nie korzystasz z danej nieruchomości. Gdy wybierzesz umowę dożywocia, to osoba, której podarujesz nieruchomość, będzie miała obowiązek utrzymywania cię aż do śmierci. Masz wtedy prawo do zamieszkiwania w tej nieruchomości oraz do otrzymywania od obdarowywanej osoby odpowiedniej opieki. Jeśli zapiszesz komuś dom w testamencie, to stanie się on jego własnością dopiero po twojej śmierci. 

Jak przepisać dom na dzieci?

Jeżeli chcesz podarować dom tylko jednemu z twoich dzieci, możesz albo wydziedziczyć pozostałe dzieci, albo namówić je do podpisania u notariusza umów zrzeczenia się dziedziczenia. Darując dom dzieciom (jednemu lub wszystkim), możesz zrobić to również w testamencie albo w zamian za opiekę. Jeżeli jesteś zainteresowany darowizną domu, to pierwszym krokiem powinno być oszacowanie jego wartości rynkowej. Od ceny nieruchomości będzie zależała wysokość podatku oraz pozostałych opłat. Maksymalna kwota, jaką zapłacisz notariuszowi, jest określona w Rozporządzeniu rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej. 

Nie warto świadomie zaniżać wartości domu, ponieważ można narazić się na problemy z urzędem skarbowym. Aby mieć pewność, że wartość domu jest właściwie oszacowana, najlepszym rozwiązaniem jest skorzystanie z pomocy profesjonalnego rzeczoznawcy majątkowego. Wtedy będziesz miał pewność, że wartość nieruchomości jest odpowiednia.

Gdy masz już za sobą ustalenia z rzeczoznawcą majątkowym, następnym etapem jest przygotowanie wszystkich potrzebnych dokumentów do przepisania domu na dziecko. Wśród tych dokumentów możemy wymienić między innymi akt notarialny potwierdzający kupno nieruchomości bądź sądowe lub notarialne postanowienie o nabyciu spadku, które potwierdza fakt, że odziedziczyłeś dom. Musi to być dokument stwierdzający, że nieruchomość stanowi twoją własność. Konieczny będzie również odpis z księgi wieczystej.

Pozostaje jeszcze uregulowanie kwestii podatkowych. Musisz mieć świadomość tego, że darowizna jest czynnością prawną, która rodzi obowiązek zapłaty podatku. Istnieją wyjątki od tej zasady. Na przykład gdy przepisujesz dom na dziecko, to nie ma ono obowiązku zapłaty podatku od darowizny. Nadal jednak konieczne jest zgłoszenie tego faktu do urzędu skarbowego.

Przepisanie domu na żonę ‒ jak wyglądają formalności?

Jeżeli chcesz podarować swojemu małżonkowi nieruchomość, która stanowi twój majątek odrębny, możesz to zrobić na dwa sposoby. Pierwszym jest przepisanie na małżonka części domu. To ty decydujesz, jaki to dokładnie będzie udział. Druga metoda przepisania domu na żonę to spisanie umowy małżeńskiej, która rozszerzy wspólność ustawową o własność tej nieruchomości. Koszty przeniesienia własności nieruchomości na żonę to w przypadku umowy małżeńskiej około 600 złotych, a w przypadku darowizny około 1500 złotych.

Jak wygląda przepisanie domu za opiekę?

Przepisanie nieruchomości za opiekę odbywa się na podstawie umowy dożywocia. W zamian za podarowanie domu osoba obdarowana ma obowiązek zagwarantować ci opiekę do końca twojego życia. Umowa dożywocia jest odpłatna. Osoba obdarowana musi mieć świadomość, że będzie zobowiązana do opieki nad darczyńcą przez wiele miesięcy albo wiele lat. Do ważności tej umowy konieczna jest wizyta u notariusza i spisanie aktu notarialnego. Wymagane jest również wpisanie umowy dożywocia do księgi wieczystej.

Osoba obdarowywana może mieć różne obowiązki. Wszystko zależy od woli stron umowy dożywocia. Szczegóły opieki powinny być określone w akcie notarialnym. Jeżeli ich nie ma, to osoba obdarowana będzie zobowiązana do:

• traktowania darczyńcy jak domownika;
• dostarczania mu pożywienia, ubrania, światła i opału;
• zapewnienia odpowiedniej pomocy medycznej i opieki na co dzień;
• wyprawienia jej pogrzebu z własnych funduszy. 

Przepisanie domu a zachowek

Jeżeli twoje dziecko otrzyma nieruchomość w drodze umowy dożywocia, to dom nie zostanie wliczony do masy spadkowej. Dzięki temu osoba obdarowana nie będzie musiała płacić zachowku ani odpowiadać za długi spadkowe.