Kalenica dachu – jak ją poprawnie zbudować?

Kalenica to najwyższa krawędź dachu utworzona na przecięciu połaci dachowych. Dach dwuspadowy ma jedną poziomą kalenicę główną, wielospadowy może mieć ich kilka, w tym kalenice narożne, nazywane grzbietami dachu. Kalenica ma zadanie zapewniać jednocześnie szczelność i umożliwiać wentylację dachu.

Obecnie buduje się dachy wentylowane, kalenica musi więc być tak wykończona, żeby nie tylko chronić przed przeciekaniem, ale też umożliwiać wentylację pokrycia. Powietrze osuszające materiał pokryciowy dostaje się tam spod okapu, a wydostać powinno w najwyższym punkcie, czyli właśnie w kalenicy dachu. Do wykończenia kalenicy stosuje się specjalne elementy dekarskie.

Wentylacja dzięki kalenicy

Wentylacja pokrycia pozwala usunąć z dachu wilgoć, która dostaje się tam z wnętrza domu. W tym celu w okapie dachu zostawia się otwory wlotowe osłaniając je siatkami, kratkami lub grzebieniami z kratkami, a w kalenicy wylotowe. Zamknięta wewnątrz dachu wilgoć z czasem spowodowałaby jego destrukcję. W kalenicy zostawia się więc szczelinę wentylacyjną. Żeby zabezpieczyć ją przed przeciekaniem układa się na niej taśmę uszczelniająco-wentylującą i całość przykrywa gąsiorami odpowiednimi do rodzaju pokrycia.

Membrana w kalenicy

Wstępne krycie dachu w postaci membrany dachowej powinno być ułożone szczelnie i z odpowiednim zakładem, również w kalenicy. W tym celu robi się zakład z dwóch spotykających się w szczycie dachu pasów membrany. Jeśli membrana jest ułożona na styk, krawędź kalenicy przykrywa się dodatkowym pasem membrany. Niedopuszczalne jest zostawienie szczeliny pomiędzy arkuszami membrany na styku dwóch połaci dachu, nawet jeśli na krokwiach zastosowano sztywne poszycie z desek czy płyt wiórowych. Membrana dachowa jest wysokoparoprzepuszczalna, bez problemu więc przepuszcza parę wodną.

Łata w kalenicy

Kalenicę mocuje się na wspornikach łaty kalenicowej, na której ułożone zostaną akcesoria uszczelniająco-wentylujące i gąsiory. Wsporniki łaty kalenicowej, wykonane ze stali ocynkowanej ogniowo, pozwalają ją dokładnie wypoziomować.

Taśma w kalenicy

Zależnie od producenta uszczelniająco-wentylacyjna taśma kalenicowa może być różnie zbudowana, na przykład z dwóch pasów profilowanego aluminium połączonego z tkaniną techniczną lub z profilowanego aluminium. Krawędzie taśmy od spodniej strony mogą mieć paski kleju butylowego zapewniającego szczelny i trwały montaż.

Taśma kalenicowa ułożona pod gąsiorami zapobiega przedostawaniu się pod pokrycie kurzu i wody czy śniegu, jednocześnie umożliwiając jego wentylację. Produkowana jest w kolorach dopasowanych do pokryć dachowych. Taśmy mają różną szerokość, np. 24 czy 30 cm. Taśma kalenicowa może zapewniać przepuszczalność powietrza nawet na poziomie 380 cm³/cm²/s.

Taśmę uszczelniająco-wentylacyjną układa się na dachu, gdy jest on suchy. Do łaty mocuje się ją zszywkami, a następnie dolne krawędzie przykleja do pokrycia paskami butylowymi.

Taśma uszczelniająco-wentylacyjna przeznaczona jest do układania zarówno w kalenicy głównej, jak i na grzbietach. Czasami zamiast taśm układa się twarde wywietrzniki kalenicowe z otworami i ze szczotkami; nie stosuje się ich na grzbietach.

Gąsiory w kalenicy

Kalenicę wieńczą gąsiory, czyli zaokrąglone elementy z tego samego materiału co pokrycie, dopasowane do jego wzoru i koloru. Oprócz gąsiorów środkowych są też skrajne, którymi zamyka się kalenicę z obu stron lub robi się to za pomocą specjalnych denek służących do zamykania gąsiorów. Mocowanie gąsiorów ceramicznych do łat kalenicowych i grzbietowych umożliwiają specjalne klamry do gąsiorów.