Usytuowanie domu na działce – czym się kierować?

Usytuowanie domu na działce względem stron świata jest istotną decyzją, którą inwestor powinien podjąć na etapie projektowania. Będzie ona miała znaczący wpływ na komfort domowników, możliwości aranżacyjne terenu, a nawet koszty ogrzewania.

Określając usytuowanie domu na działce, ważne jest nie tylko wyznaczenie danego obszaru, na którym zostanie wzniesiony budynek, ale też rozmieszczenie w nim poszczególnych pomieszczeń. Sugerując się kierunkami świata, należy odpowiednio rozmieścić strefę dzienną i sypialnie.

Usytuowanie domu na działce ‒ przepisy

Usytuowanie domu na działce powinno być zgodne z przepisami prawa budowlanego zawartymi w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2012 roku. Określono w nim, że dom nie powinien stać w miejscu zagrożeń lub uciążliwości, które mogłyby znacząco wpływać na komfort użytkowania budynku. Takimi uciążliwościami mogą być: ryzyko powodzi lub osuwania się gruntu, promieniowanie, hałas, drgania, zanieczyszczenie środowiska, działalność górnicza. We wspomnianym dokumencie określono również istotne odległości, których należy przestrzegać, planując umiejscowienie budynku na działce budowlanej. Minimalne odległości domu od granicy działki wynoszą:

• 1,5 m ‒ w wyjątkowej sytuacji, kiedy działka jest bardzo mała i na taką odległość pozwalają zapisy w planie miejscowym,
• 3 m ‒ wówczas przegroda od strony granicy działki nie może mieć okien ani drzwi,
• 4 m ‒ ściana od strony granicy może mieć okna i drzwi.

Aranżacja terenu a usytuowanie domu na działce

Planując usytuowanie domu na działce, pamiętaj o aranżacji pozostałej części terenu. Dobrze jest, gdy budynek znajduje się w centrum działki, ale nie ogranicza przy tym możliwości zaaranżowania pozostałej przestrzeni. Już na etapie planowania warto przemyśleć kwestię lokalizacji i wielkości trawnika, ogrodu, warzywnika czy zagajnika z drzewami owocowymi. Zastanów się nad lokalizacją budynków gospodarczych i innych obiektów architektury ogrodowej, takich jak altany czy grille. Duży wpływ na komfort użytkowania ogrodu będzie miało również usytuowanie tarasu ‒ miejsce do odpoczynku warto ulokować w strefie nasłonecznionej. Jeśli działka leży przy ruchliwej ulicy lub blisko sąsiadów, warto usytuować dom w taki sposób, aby zapewnić sobie i pozostałym domownikom jak najwięcej ciszy i prywatności ‒ na przykład lokując sypialnie jak najdalej od granicy z ruchliwą ulicą.

Jak usytuowanie domu na działce wpływa na koszty ogrzewania?

Odpowiednie usytuowanie domu na działce względem stron świata może obniżyć zapotrzebowanie budynku na energię cieplną, a co za tym idzie wpłynąć na niższe rachunki za ogrzewanie domu. Ważną kwestią jest umiejscowienie największych przeszkleń domu w taki sposób, aby w sezonie grzewczym ich nasłonecznienie trwało przez minimum 6 godzin dziennie. Domy energooszczędne lokuje się zazwyczaj od strony północnej, jednak jeśli nie masz takiej możliwości, możesz uzyskać dobre efekty, lokując wejście od strony południowej.

• Usytuowanie domu na działce z wjazdem od północy ‒ w tym przypadku najzimniejszą stroną budynku jest strona północna. Tam lokujemy wjazd, wejście do domu i garaż, które powinny być pozbawione dużych przeszkleń. W wymienionych pomieszczeniach domownicy przebywają krótko. Natomiast po drugiej stronie domu umieszcza się wnętrza częstego przebywania ludzi, czyli salon i kuchnię. Powinny się w nich znaleźć sporych rozmiarów przeszklenia, dzięki którym zimą wnętrza będą dogrzewane przez słońce.
• Usytuowanie domu na działce z wjazdem od południa ‒ taki układ wcale nie oznacza, że musisz zrezygnować z budowy domu energooszczędnego. Jeśli działka uniemożliwia lokalizację budynku od strony północnej, umieszczając wejście po stronie południowej i właściwie rozmieszczając poszczególne pomieszczenia, również możesz zaoszczędzić na ogrzewaniu. Całą strefę dzienną w tym przypadku najlepiej umieścić we frontowej części budynku. Salon, jadalnia i pokoje powinny znaleźć się po stronie południowej i zachodniej, sypialnie i łazienki po stronie wschodniej, natomiast kuchnia i pomieszczenia, które nie wymagają ogrzewania (np. garaż, spiżarnia) po stronie północnej.

Istotną kwestią, która wpływa na koszty ogrzewania, a jednocześnie jest uzależniona od lokalizacji budynku na działce, jest ukierunkowanie dachu. Warto zaplanować właściwą orientację względem słońca i wyposażyć dach w okna połaciowe ‒ tak aby w sezonie grzewczym do wnętrza domu dochodziło jak najwięcej promieni słonecznych, które ogrzeją wnętrza. Jeśli planujesz instalację fotowoltaiczną na dachu, tym bardziej pomyśl o optymalnym ukierunkowaniu połaci dachowej.