Strop gęstożebrowy to konstrukcyjna przegroda pozioma przenosząca obciążenia stałe i użytkowe, której głównym elementem są prefabrykowane belki stropowe. Układy tego typu są równie popularne w budownictwie jednorodzinnym, jak stropy monolityczne. Do głównych zalet konstrukcji gęstożebrowych należy szybkość układania, możliwość ręcznego montażu i stosunkowo niska cena.
Strop gęstożebrowy jest lekki, dzięki czemu można układać go bez użycia ciężkiego sprzętu budowlanego. Głównymi elementami nośnymi typowego stropu gęstożebrowego są belki stalowo-betonowe lub stalowo-ceramiczne, pomiędzy którymi układa się wypełnienie z pustaków.
Strop gęstożebrowy ‒ budowa
Strop gęstożebrowy, jak sugeruje jego nazwa, składa się z belek (żeber) ułożonych w niewielkiej odległości od siebie. Osiowy rozstaw żeber w typowych konstrukcjach poziomych tego typu nie przekracza 90 cm. Układ gęstożebrowy, inaczej niż tradycyjny strop monolityczny, nie wymaga realizacji w całości na placu budowy. Żebra takiej konstrukcji są najczęściej przewożone na budowę w formie gotowej do wbudowania. W zależności od rodzaju systemu belki prefabrykowane mają formę elementów stalowo-betonowych lub stalowo-ceramicznych. Wolne przestrzenie pomiędzy belkami zazwyczaj wypełnia się lekkimi pustakami wytwarzanymi z ceramiki lub lekkich odmian betonu ‒ szerokość pustek między belkami zazwyczaj wynosi od 40 do 90 cm. Rodzaj materiału do wypełnienia wolnych przestrzeni oraz kształt i wymiary pojedynczych elementów zależą od systemowych rozwiązań stosowanych przez producenta danego stropu gęstożebrowego.
Końce belek stropu gęstożebrowego układa się w przestrzeni wieńca stropowego, a ich wystające zbrojenie łączy się z prętami znajdującymi się w wieńcu. Po wbudowaniu wszystkich elementów składowych całą płaszczyznę poziomej przegrody gęstożebrowej zalewa się warstwą mieszanki betonowej tworzącej tzw. nadbeton. Jej grubość zależy między innymi od parametrów stropu oraz zakładanych obciążeń i musi być określona w opracowaniu projektowym. W wytycznych od projektanta znajduje się także informacja dotycząca klasy mieszanki betonowej, która ma zostać użyta.
Jeśli rozpiętość stropu ma być większa niż 4‒4,5 m, należy zastosować dodatkowe podparcia liniowe prostopadłe do prefabrykowanych belek – są to tzw. żebra rozdzielcze. Ich głównym zadaniem jest ochrona stropu przed uginaniem się pojedynczych belek pod wpływem działania obciążenia (zjawisko to nazywa się klawiszowaniem stropu). Jeśli na kondygnacji znajdującej się ponad stropem mają zostać wykonane ściany działowe biegnące w kierunku równoległym do żeber, układ wymaga dodatkowego wzmocnienia. Liniową nośność przegrody zwiększa się, układając pod planowaną ścianą dwie prefabrykowane belki obok siebie.
Podczas budowy domu jednorodzinnego wielu inwestorów zadaje sobie pytanie, czy lepiej wybrać strop gęstożebrowy, czy monolityczny. Z punktu widzenia projektanta obydwa rodzaje przegród poziomych umożliwiają przeniesienie wymaganych obciążeń. Ostateczną decyzję najczęściej musi podjąć zamawiający, biorąc pod uwagę między innymi aspekty ekonomiczne i czas realizacji konstrukcji.
Rodzaje stropów gęstożebrowych
Do najpopularniejszych rodzajów stropów gęstożebrowych należą:
- strop gęstożebrowy Teriva – jest to układ składający się z kratownicowych belek i betonowych lub keramzytobetonowych pustaków oraz nadbetonu. W poszczególnych wariantach tego rodzaju stropów belki układa się w rozstawie co 60 cm lub 45 cm. Maksymalna rozpiętość stropu Teriva wynosi 7,8 mb. Parametr ten wpływa na liczbę podpór, jakie trzeba zastosować w trakcie wykonywania stropu. W przypadku rozpiętości mniejszej niż 3,9 m wystarczająca jest jedna linia podparcia. Przy większych długościach potrzebne są minimum dwie osie podparcia;
- strop gęstożebrowy Fert – przegroda składająca się z belek stalowo-ceramicznych, pustaków ceramicznych i nadbetonu. Rozstaw żeber stropu wynosi od 40 cm do 60 cm. Wraz ze zmniejszaniem odległości osiowej między belkami rośnie dopuszczalne obciążenie stropu;
- ceramiczny strop gęstożebrowy (np. Porotherm) – układ ze stalowych belek kratownicowych zabetonowanych w kształtkach z ceramiki i wypełnienia z ceramicznych pustaków. Strop tego typu – dzięki drążeniom pustaków w kształcie plastra miodu – charakteryzuje się bardzo dobrymi parametrami akustycznymi oraz termicznymi. Maksymalna długość belek sięga 8 m. Standardowe rozstawienie osiowe pomiędzy belkami wyznaczane szerokością pustaków wynosi od 50 do 62,5 cm, co umożliwia optymalne dopasowanie ilości belek do wymagań konstrukcyjnych stropu. Po wykonaniu warstwy nadbetonu uzyskuje się solidną konstrukcję, która od spodu jest jednorodna ceramicznie, co stanowi idealne podłoże pod tynk – szczególnie w budynkach z ceramicznymi ścianami.
Zalety i wady stropów gęstożebrowych
Stropy gęstożebrowe są szeroko dostępne (prefabrykaty wytwarzają zarówno czołowi, jak i lokali producenci) i łatwe w montażu, stąd wynika ich popularność. Co więcej, łatwość montażu (instalacja poszczególnych odmian konstrukcji przebiega w ten sam sposób) sprawia, że bardzo wielu wykonawców potrafi zgodnie ze sztuką wykonać taki strop – dzięki temu nie trzeba szukać wyspecjalizowanej ekipy budowlanej, co zdecydowanie podniosłoby koszty budowy. Stropy gęstożebrowe można wykonać bez konieczności używania ciężkiego sprzętu, a więc nie trzeba w budżecie zabezpieczać kwoty na jego wypożyczenie ani zatrudnienie operatora (zwykle firmy wypożyczające taki sprzęt zapewniają również jego obsługę). Systemowe rozwiązanie stropu gęstożebrowego pozwala uniknąć błędów podczas budowy, ponieważ prawidłowe rozłożenie zbrojenia jest zapewnione przez systemowe rozwiązanie (zbrojenie jest już zintegrowane z prefabrykowanymi belkami). Co więcej – taka konstrukcja powstaje w znacznie krótszym czasie niż strop monolityczny, gdyż nie wymaga pełnego deskowania i zbrojenia na budowie.
Stropy gęstożebrowe nie są jednak pozbawione wad. Przede wszystkim trudno przy użyciu tej technologii wykonać stropy o nietypowych kształtach, ponieważ prefabrykowane belki mają określone, standardowe kształty i wymiary. Konstruowanie stropu gęstożebrowego jest łatwe, ale też czasochłonne, a to dlatego, że aż do czasu osiągnięcia pełnej wytrzymałości taki strop trzeba podeprzeć (podobnie zresztą jak w przypadku stropu monolitycznego). W związku z tym, że strop gęstożebrowy nie jest jednolitą całością, ale składa się z wielu elementów, za jego wadę można uznać podatność na uginanie się pojedynczych belek, czyli możliwość tzw. klawiszowania stropu. Tego typu stropy mają też obniżoną izolacyjność akustyczną w porównaniu do tradycyjnych stropów monolitycznych.