Rodzaje więźb dachowych

Tradycyjnie więźbę dachową robi cieśla na placu budowy, ale można też zamówić prefabrykowaną w wytwórni.

Więźbę na dach, czyli jego szkielet (stelaż), wykonuje się z drewna o wilgotności nie większej niż 20 proc. oraz zaimpregnowanego próżniowo-ciśnieniowo lub powierzchniowo poprzez malowanie, natrysk lub kąpiel elementów w impregnacie. Więźba dachowa może też być suszona przemysłowo, a jej elementy mają wtedy ostrugane powierzchnie i sfazowane krawędzie. Drewno kupuje się w tartaku lub hurtowni, w ilości zgodnej z projektem budowlanym zweryfikowanym przez cieślę.

Rodzaje więźby dachowej

Elementy tradycyjnej więźby dachowej – krokwie, jętki, płatwie i murłaty – łączą coraz rzadziej złącza ciesielskie, a coraz częściej złącza konstrukcyjne na śruby, gwoździe i łączniki metalowe. W domach jednorodzinnych najpopularniejsze konstrukcje to więźba krokwiowa, krokwiowo-jętkowa i płatwiowo-kleszczowa.

Więźba krokwiowa

To najprostsza konstrukcja dachu, ale o rozpiętości do 7 m. Podstawowym elementem jest wiązar, zbudowany z pary krokwi (o długości nie większej niż 4,5 m) opartych na murłatach i połączonych w kalenicy. 

Więźba krokwiowo-jętkowa

To konstrukcja dachowa, w której każda para krokwi rozparta jest mniej więcej w połowie długości jętką. Pozwala budować dachy o rozpiętości do 11 m. Konstrukcje krokwiowo-jętkowe to najpopularniejsze więźby dachów dwuspadowych w domach jednorodzinnych. W takim układzie jętka rozpiera parę krokwi (jętki są ściskane), dzięki czemu mogą być one dłuższe lub mieć mniejsze przekroje. Właściwe połączenie jest wtedy, gdy jętka wyraźnie rozpiera krokwie, np. w klasycznym połączeniu ciesielskim, na półjaskółczy ogon. Do dodatkowego wzmocnienia tego połączenia służy metalowa śruba z nakrętką lub podwójna nakładka, gdy jętka połączona jest z krokwią na styk.

Więźba płatwiowo-kleszczowa

To konstrukcja dachowa o rozpiętości do 12 m. Krokwie oparte są na murłatach i na płatwiach górnych, podpartych słupami. Więźbę usztywniają kleszcze (podwójne belki wiążące końce słupów z opartymi na nich krokwiami) w co trzeciej lub czwartej parze krokwi.

Więźba prefabrykowana

Gotowa, prefabrykowana konstrukcja więźby dachowej ma znacznie lepszą jakość niż tradycyjna konstrukcja dachu. Elementy gotowej więźby, o przekrojach mniejszych niż w tradycyjnej konstrukcji, przygotowywane są w zakładzie prefabrykacji z selekcjonowanego drewna. Dzięki temu prefabrykowane więźby dachowe produkowane są z drewna o ilości niemal o jedną trzecią mniejszej niż tradycyjne. Prefabrykowane wiązary dachowe mogą mieć dużą rozpiętość, bez podparcia słupami. Wiązary przywiezione z fabryki można zmontować w ciągu jednego dnia.

Najpopularniejszymi elementami więźby gotowej są wiązary kratowe, z których buduje się stropodachy, dachy stromych z poddaszem lub użytkowym. Ich kształt łatwo dopasować nawet do bardzo skomplikowanych dachów. Typowe wiązary składają się z pasów górnych pasa dolnego i słupków oraz krzyżulców.

Produkcja gotowych wiązarów trwa kilka dni, ale zamówienie na taką więźbę dachową trzeba złożyć ok. półtora miesiąca przed ukończeniem budowy ścian i stropów.