Kategoria geotechniczna budynku – co należy wiedzieć?

Czy wiesz, że zanim zaczniesz budowę domu, należy zlecić badania geotechniczne? Ich wyniki pozwolą na określenie kategorii geotechnicznej budynku, a co za tym idzie, wpłyną na wybór fundamentów i konstrukcji domu. Co jeszcze niesie za sobą zakwalifikowanie budynku do danej kategorii geotechnicznej?

W polskim prawie budowlanym funkcjonują trzy kategorie geotechniczne obiektów budowlanych. Dla każdego z nich należy opracować opinię geotechniczną.

Czym jest kategoria geotechniczna budynku?

Kategorie geotechniczne budynku określane są na podstawie poziomu skomplikowania konstrukcji budynku i warunków gruntowych. Określa ją projektant danego obiektu budowlanego, podając ją w opinii geotechnicznej. Większość domów jednorodzinnych otrzymuje pierwszą kategorię geotechniczną, jednak po badaniach geotechnicznych gruntu może ona zostać zmieniona na wyższą, która wymaga kolejnych badań. Od danej kategorii geotechnicznej zależy zatem zakres badań, które należy wykonać przed budową domu, a także rodzaj niezbędnej dokumentacji geotechnicznej.

Pierwsza kategoria geotechniczna budynku

Do pierwszej kategorii geotechnicznej zalicza się budynki niewielkich rozmiarów stawiane w prostych warunkach gruntowych. Zalicza się do nich:

• budynki mieszkalne i gospodarcze o 1‒2 kondygnacjach,
• ściany oporowe i rozparcia wykopów, w których różnica poziomów nie przekracza 2 m,
• wykopy o głębokości do 1,2 m i nasypy o wysokości do 3 m, które wykonuje się np. podczas budowy dróg, układania rurociągów lub wykonywania drenażu.

Dla wymienionych rodzajów budynków sporządza się opinię geotechniczną z określoną kategorią, jednak projektant na podstawie badań geotechnicznych może zlecić dodatkowe badania podłoża gruntowego.

Druga kategoria geotechniczna budynku

Druga kategoria geotechniczna obejmuje budynki posadowione w prostych i złożonych warunkach gruntowych, które wymagają ilościowej i jakościowej oceny danych geotechnicznych i ich analizy. Zalicza się do nich:

• obiekty kubaturowe na fundamentach bezpośrednich lub pośrednich,
• przyczółki, filary mostowe i nabrzeża,
• ściany oporowe powyżej 2 m,
• systemy kotwiące.

Budynki zakwalifikowane do drugiej kategorii geotechnicznej oprócz opinii geotechnicznej powinny mieć dokumentację badań podłoża gruntowego i projekt geotechniczny.

Trzecia kategoria geotechniczna budynku

Do trzeciej kategorii geotechnicznej należą budynki posadowione w skomplikowanych warunkach gruntowych. Zalicza się tu również nietypowe obiekty budowlane, które nie muszą być posadowione w złożonych czy skomplikowanych warunkach gruntowych. Można wśród nich wyróżnić:

• zapory wodne,
• zakłady chemiczne,
• rafinerie i elektrownie,
• platformy wiertnicze,
• obiekty budowlane, które mogą w znaczny sposób oddziaływać na środowisko,
• zabytki i obiekty monumentalne,
• tunele w niespękanych i twardych skałach, a także w warunkach niewymagających specjalnej szczelności.

Trzecia kategoria geotechniczna budynku zobowiązuje do sporządzenia nie tylko opinii geotechnicznej, ale również dokumentacji badań podłoża gruntowego, projektu geotechnicznego i dokumentacji geologiczno-inżynierskiej.

Na czym polegają badania geotechniczne?

Badania geotechniczne są przeprowadzane przez geologa z wymaganą praktyką i odpowiednimi uprawnieniami. Wykonuje on na działce specjalne odwierty geologiczne, z których następnie pobiera próbki ziemi do pomiaru. Następnie przy pomocy manulalnych i komputerowych technik analiz określa, jaki grunt występuje na działce, jaka jest jego nośność, a także czy występują na niej wody gruntowe i jakie są sezonowe wahania ich poziomów. Specjalista uzupełnia taką analizę o przekroje geotechniczne i parametry nośności warstw geotechnicznych.

Badania geotechniczne to istotna sprawa, o której inwestor nie może zapomnieć przed rozpoczęciem budowy domu. Wyniki badań dają informacje, dzięki którym możliwy jest właściwy wybór rodzaju fundamentów, a także ich izolacji. Dysponując wiedzą o występowaniu wód gruntowych i ich poziomie, projektant budynku będzie mógł podjąć decyzję o możliwości podpiwniczenia budynku lub rezygnacji z piwnicy.

Na podstawie badań geologicznych wystawiana jest opinia geotechniczna. Dokument ten zawiera część opisową i graficzną. Z pierwszej części dowiesz się, jaką kategorię geotechniczną otrzymał planowany budynek, poznasz poszczególne warstwy gruntu i otrzymasz informację o występowaniu i poziomach wód gruntowych. W opinii geotechnicznej znajdziesz też adnotacje dotyczące wykonania zalecanych badań. Natomiast w części graficznej zawarty jest plan sytuacyjny danej działki, na którym zaznaczone są punkty odwiertów, linie przekrojów geotechnicznych i obrazy warstw gruntu.