Murłata – wymiary, przekrój, mocowanie, zastosowanie

Murłata to element więźby dachowej przenoszący obciążenia z dachu na ściany budynku. Przekrój namurnicy powinien być wskazany w części konstrukcyjnej projektu, ale przy domkach jednorodzinnych zazwyczaj ma kształt kwadratu i wynosi 14×14 cm. Aby zapewnić właściwą współpracę poszczególnych elementów więźby, murłata musi zostać odpowiednio zamocowana do podłoża i połączona z ukośnymi krokwiami.

Murłata, czyli płatew stropowa, to pozioma belka przekazująca obciążenia stałe od ciężaru dachu, a także od zalegającego śniegu i wiatru napierającego na ściany zewnętrzne. Podczas wykonywania więźby namurnicę kotwi się do wieńca lub ściany kolankowej (murłata bez wieńca).

Czym jest murłata?

Murłata, inaczej określana mianem namurnicy lub płatwi stropowej, to drewniana belka zakotwiona do ścianek kolankowych lub żelbetowego wieńca. Jej zadaniem jest przeniesienie obciążeń z dachu na ściany konstrukcyjne Namurnica wpływa bezpośrednio na parametry nośności i ogólną stateczność więźby dachowej.

Typowe wymiary przekroju poprzecznego murłaty wynoszą od 10×10 cm do 20×20 cm i zależą od wielkości zakładanych obciążeń. W budownictwie jednorodzinnym z reguły stosuje się murłaty o długości boku równej 14 cm lub 16 cm.

Murłata jest wykonywana z drewna iglastego, najczęściej sosnowego lub świerkowego. Parametry wytrzymałościowe tego surowca zazwyczaj odpowiadają klasie C24, co oznacza, że jego nośność na zginanie wynosi 24 MPa. Planując zakup drewna na więźbę dachową, w tym płatwie stropowe, pamiętaj, aby wybierać certyfikowany surowiec. Tylko sezonowane drewno odpowiedniej wilgotności zabezpieczone przed szkodliwymi czynnikami biologicznymi i ogniem zapewnia właściwy poziom bezpieczeństwa i nie odkształca się nadmiernie wraz z upływem czasu.

Murłata – mocowanie do wieńca lub ściany kolankowej

Mocowanie murłaty do podłoża należy poprzedzić ułożeniem izolacji przeciwwilgociowej, która ochroni drewno przed szkodliwym działaniem wody zawartej w murze na skutek podciągania kapilarnego. Materiałem izolacyjnym wykorzystywanym do tego celu zazwyczaj jest ułożona dwuwarstwowo papa podkładowa. Należy także pamiętać o wyrównaniu podłoża, na którym ma znajdować się papa, a także o wypoziomowaniu docelowej powierzchni. Jako łączniki mocujące papę w wieńcu lub ścianie kolankowej zazwyczaj stosuje się kotwy stalowe z nagwintowanymi końcami. Elementy te betonuje się na etapie wykonywania ścian kolankowych lub wieńca. Rozstaw kotew mocujących najczęściej wynosi około 150 cm. Wartość dokładnego odstępu pomiędzy łącznikami jest podana w projekcie branży konstrukcyjnej. Planując zamocowanie kotew do podłoża, pamiętaj, aby rozmieścić je dokładnie w linii prostej i zakotwić pionowo. W przypadku, gdy murłata jest krótsza niż długość ściany, na której ma się znajdować, poszczególne odcinki płatwi stropowej łączy się ze sobą poprzez złącza zakładkowe z użyciem elementów wzmacniających w postaci klamer ciesielskich lub gwoździ.

Jak wykonać połączenie krokwi z murłatą?

Jednymi z najistotniejszych połączeń między elementami konstrukcyjnymi więźby dachowej warunkującym nośność i stateczność całego układu są styki pojedynczych krokwi z murłatą. W tych miejscach następuje bowiem przekazanie znacznych obciążeń. Wykonanie połączenia pomiędzy ukośnymi belkami krokwiowymi a płatwią stropową można wykonać na kilka sposobów:

• połączenie na zacios – sposób wymagający odpowiedniego nacięcia krokwi i użycia łączników mechanicznych (np. gwoździ lub wkrętów);
• połączenie na zamek kurpiowski – zespolenie poprzez sklinowanie krokwi w odpowiednio obrobionym gnieździe w murłacie. Właściwą nośność takiego połączenia można osiągnąć bez użycia dodatkowych łączników;
• połączenie na zamek galicyjski – ten sposób jest odmianą połączenia na zamek kurpiowski;
• połączenie na złącza ciesielskie – obrobienie styku elementów z zastosowaniem złączy kątowych lub płatwiowo-krokwiowych.

Jak wykończyć przestrzeń pomiędzy murłatą a dachem?

Przestrzeń między murłatą a dachem powinna zostać ocieplona, aby uniknąć wystąpienia mostków cieplnych. Sposób ułożenia materiału ociepleniowego zależy od budowy ścian zewnętrznych w budynku. W przypadku ścian jednowarstwowych powyżej powierzchni zakotwienia murłaty muruje się cienką ściankę z materiału murowego porowatego o grubości około 10 cm. Pustą przestrzeń pomiędzy powstałym murem a murłatą wypełnia się wełną mineralną. W ścianach dwuwarstwowych materiał ociepleniowy powinien znaleźć się w pustce pomiędzy zewnętrznym bokiem płatwi stropowej a izolacją ścian. Z kolei jeśli ściany budynku są trzywarstwowe, materiał izolacyjny należy wbudować pomiędzy namurnicą a warstwą osłonową przegrody doprowadzoną powyżej poziomu ściany kolankowej. Dzięki temu ocieplenie połaci dachowych będzie stanowiło ciągłość z izolacją przegród pionowych.